Bankalar Tehlikenin Farkında Değil!

Erkan Öz
| 3 min read
Kaynak: Reuters

Son günlerde çeşitli bankalar ile bir dizi sorun yaşadım.

Bir bankamız, şahsıma ait olan parayı limitler nedeni ile istediğimde çekemeyeceğimi hiç de hoş olmayan bir tavırla şahsıma beyan etti. Neymiş efendim böyle bir işlemin kendilerine maliyeti varmış. Ben de dedim ki aylardır bankanızda bu parayı tutuyorum faize vs koymuyorum. Siz kazanırken çok güzel. Görevli ne dese beğenirsiniz: ‘Koysaydınız faize-kar payına’.

Kiminle dans ettiğini bilmiyor tabi. Dedim ki koysam ne olur? Faiz-kar payı oranlarınız enflasyonun altında, zaten gerçek enflasyon resmi enflasyonun çok üstünde. Her türlü kazanıyorsunuz. Cevap: Tıssss…

İkinci olayda pandemi koşullarında şubeye gitmek zorunda kaldım. Neden? Banka basit bir kurye işini çözemedi. Yeni kredi kartımı tüm gün evde beklememe rağmen bana ulaştıramadı. Kurye utanmadan evde bulunamadınız diye not düşmüş bir de! Bir kaç defa aynı şey yaşanıp telefon bankacılığında saç baş yolduktan sonra, “kartı şubeye gönderin bari oradan alayım” dedim.

Gittim şubeye. İçeri insanları almıyorlar. Herhalde içerde kalabalık olup birbirlerine Covid bulaştırmasınlar diye. Çok güzel de bu durumda kalabalık kapı önüne yığılmış. Herkes birbiri ile akraba olmuş neredeyse. Güç bela içeri girdik. HES kodu dediler. Eyvallah onu da verdik. Sıra numarası aldım. Abartısız söylüyorum bu nasıl bir sistemse sırada benim arkamda olan en az 5 kişinin sıra numarası benden önce yandı iyi mi? Çıldırdım! Hastalık riskine girdiğime mi kızayım? Basit bir kart teslimatı için 1 saat sıra beklediğime mi?

Bu arada Türk bankaları müşteri hizmetleri, ürün çeşitliliği vs konusunda dünyada lider! Buna rağmen bu olayları yaşıyorsak başka ülkelerde yer alan bankaları düşünemiyorum.

Şimdi dünya bankaları enflasyon altında kalan faiz-kar payı kazanç vaatleri ile son 10 yılda değerini yaklaşık 2150 kat arttıran Bitcoin’e karşı nasıl mücadele edecek? Altcoinleri, De-Fi’de verilen inanılmaz getiri oranlarını saymıyorum bile.

İkincisi şube, fiziksel mekan vb temas demek, zaman kaybı demek, büyük maliyetler demek. Merkeziyetsiz finans yani kısaca De-Fi, blockchain teknolojisi sayesinde bugün bile şube vs fiziksel ortam olmadan kredi verme gibi birçok önemli bankacılık işlemini başarılı biçimde yapmaya başladı. Blockchain sayesinde onay verecek merkezi bir makama ihtiyaç yok. De-Fi özellikle teknoloji, hız ve maliyet sorununu da önümüzdeki 1-2 yılda tamamen çözdüğünde mevcut bankalar ne yapacak? Büyük merak içindeyim.

Halen çoğunluğun kullandığı merkezi kriptopara borsaları bankalara çok benzer sistemlerdir. İkisi de merkezi prensiplerle çalışır. İki kuruluş tipi de siber saldırıya uğrayabilir, çekim limitleri vardır vs. Oysa günümüzde çok yavaş ve pahalı olduğu için yaygın kullanılmayan merkeziyetsiz borsalar ve De-Fi, teknolojik engeller kısa sürede çözüldüğünde kürsel olarak patlama yapacak. Sadece cep telefonu ile güvenli ve çok hızlı şekilde tüm bankacılık işlemlerini yüksek getirilerle yapmak mümkün olacak. Üstelik gerekli teknolojinin büyük bölümü şu an zaten var. Sadece yaygınlaşması gerek.

Bugün bankalar ve daha önemlisi bankalarda alt kademelerde çalışanlar hala kendilerine karşı yönelmiş tehlikenin farkında değil. Çok kısa süre içinde tamamen ekonomi dışı kalabilirler.

Bankalar mevcut merkezi kriptopara borsalarına bakıp bunların kendilerine rakip olamayacağını vs düşünüyor. Bitcoin‘i çok dalgalı, çok enerji harcıyor diye kötülemekle meşguller. En ilerici olanlar kendi operasyonlarını ucuzlatmak için özel, kapalı devre merkezi blokchainler üretme peşinde. Merkezi kripto borsaları ile para alışverişi yapan bankalar blockchaine yeterince önem-taviz verdiklerini sanıyor.

Ben en şanslı olanların müşterilerine kriptopara ürünleri sunan bankalar olduğunu düşünüyorum. Ya da kendi kriptopara platformlarını kuranlar. Örneğin ABD’nin en eski iki bankası BNY Mellon ve State Street, bir kriptopara alım-satım platformu olan Pure Digital’i desteklemeye başladı. Bu tip bankalar, (en azından  bunların bazıları) oluşturdukları olumlu imajı yakın gelecekte tamamen merkeziyetsiz blockchain tabanlı bir De-Fi organizasyonuna dönüşmek için kullanabilir.

Bu vizyonu yakalayamayanlara ne olacak? 1900’lerin başında otomobillerin, binlerce yıldır çalışan ve kendine ait büyük bir ekonomisi olan milyonlarca at arabasının yerini alması, sadece 10 yıl sürmüştü.