CBDC Koronavirüs Durgunluğundan Kurtulmaya ve Bitcoin’e Yol Açmaya Yardımcı Olabilir mi?

Simon Chandler
| 6 min read

İngiltere’nin GSYİH’sinin %30’una eşdeğer CBDC yayınlanması “GSYİH’yi kalıcı olarak %3’e kadar artırabilir” Şimdi iki farklı dijital nakit arasında tercih yapabiliriz: merkezi ya da merkezsiz.

İngiltere Bankası önünde Wellington Dükü atlı heykeli. Kaynak: Adobe/fazon

Küresel ekonominin keskin bir durgunluğa gittiğine dair genel bir fikir birliği mevcut. Ekonomik hasıla daralacak, ancak en azından durumu hafifletmek adına birtakım yenilikler yapılabilir.

Merkez bankaları halihazırda faiz oranlarını düşürdü ve ABD, İngiltere ve AB’de parasal genişleme başladı. Fakat küresel finansal durumu daha da kolaylaştırabilecek bir şey var: merkez bankası dijital para birimleri (CBDCler) ve kripto para birimleri.

Merkez bankaları ve ekonomistlere göre, CBDC’ler parasal sistemi daha hızlı ve daha verimli hale getirebilir, bununla birlikte finansal içermeyi artırabilir ve kara para aklama ve vergi kaçakçılığını azaltabilir.

CBDC: daha hızlı, daha erişilebilir para

İngiltere Bankası 2016 yılında, CBDC ihraç etmenin makroekonomik sonuçlarını ayrıntılı olarak açıklayan bir çalışma kağıdı yayınladı. En önemlisi, İngiltere’nin GSYİH’sinin %30’una eşdeğer CBDC’ler çıkarılmasının "reel faiz oranlarındaki, çarpık vergilerdeki ve parasal işlem maliyetlerindeki düşüşler nedeniyle GSYİH’yi kalıcı olarak %3’e kadar artırabileceği" sonucuna varmasıydı.

Bu mart ayında ise BoE, bir CBDC’nin getirmesinin olası olduğu çeşitli makroekonomik faydaları vurgulayan yeni bir müzakere belgesi yayınladı.

Bu potansiyel faydalar göz önüne alındığında, koronavirüs pandemesi CBDC’ler ve kripto paralar için mükemmel bir zamanda ortaya çıktığı söylenebilir. Bu dönemde İngiltere’de nakit kullanımı yaklaşık %50 oranında azalırken, Almanya’da ise temassız kart ödemeleri arttı.

Ve CBDC’lerin makroekonomik destek sağlayacağına inanan sadece İngiltere Bankası değil. İsviçre Bankacılar Birliği (SBA)’nın halkla ilişkiler müdürü Michaela Reinmann’in Cryptonews.com’a açıkladığı üzere, onlar da CBDC’lerin genel bir kazanç olacağı görüşünde.

Reinmann, "CBDC’nin ekonomik fayda sağlayacağı konusunda hemfikiriz. En önemlisi, CBDC e-para ihtiyacını kredi riski olmadan karşılabilir ayrıca CBDC, ödemeleri daha hızlı, daha güvenli ve daha ucuz hale getirebilir" dedi.

Reimann ayrıca CBDC’lerin finansal içermeyi nasıl artırabileceği, kara para aklama ve vergi kaçakçılığını nasıl azaltabileceği gibi noktalara da değindi.

Bu tür faydaların tüöü küresel ekonominin içinde bulunduğu durgunluktan kurtulma çabalarını hızlandırmaya yardımcı olacaktır. Bununla birlikte, İsviçre Bankacılar Birliği, CBDC’lerin şu anda durgunluktan kaçınmak için çok fazla şey yapabileceğini düşünmüyor, çünkü temel sorun para değil, insanların çalışamaması.

işler bir kez daha ele alındığında, İsviçre Bankacılar Birliği’nin görüşü CBDC’lerin küresel ekonomiyi bir süredir engelleyen önemli bir sorunun düzeltmesine yardımcı olacağı yönündedir.

Reinmann: "Küresel ekonominin en büyük sorunlarından biri olan eski sınır ötesi ödeme sistemi, iyileşme yaşayacak."

Ocak ayında, Uluslararası Ödemeler Bankası, dünya nüfusunun %20’sini temsil eden yaklaşık 7 merkez bankasının 3 yıl içinde CBDC’ler çıkaracağını söyledi.

Olağan üstü ve normal zamanlar

Şartıcı olmayan bir şekilde, herkes tarafından olumlu görüşler paylaşılmıyor.

Cryptonews.com’a konuşan Attack of the 50 Foot Blockchain‘in yazarı David Gerard,"CBDC’lerin İngiltere Bankası tarafından varsayılan faydalarına ikna olmadım. Her şey olabilir" dedi.

Gerard yine de, mevcut kriz sırasında CBDC’lerin merkez bankalarının daha hızlı para ihraç etmesine olanak sağlayabileceği fikrine açık.

Gerard, "Bu virüs krizinde ABD’nin hükümetin nakit parayı hızlı bir şekilde dağıtmasının bir yolu olarak, dijital dolar önerisi var. Yani bir CBDC acil durum ekonomisinde rol oynayabilir. Ancak normal zamanlarda ne gibi fayda sağlayacağı tamamen belirsiz" dedi.

Birçok soru işareti

CBDC’lerin makroekonomik faydalar sağladığı varsayılarak, bunları uygulamak ne kadar kolay olur?

Michael Reinmann, "Tahmin edebileceğiniz üzere, CBDC’nin karakteri ve işlevi konusunda anlaşılması gereken sayısız ayrıntı var. (İhraç, işlem, erişim, faiz getirisi?)" diye yazıyor.

Reinmann ayrıca, uluslararası koordinasyon ve teknik geçerlilik konularının yanı sıra, para politikası üzerindeki etkileşimlerinin de anlaşılması gerektiğini kaydetti.

Evet, CBDC’lerin lütuf olacağını kabul etsek bile, dünya çapındaki merkez bankaları tarafından yaygın olarak kullanıldıklarını görmek biraz zaman alabilir. Ve umuyoruz ki, o zamana kadar koronavirüs pandemisi sona erecektir.

Yurtsuz para

Bu arada, kripto para destekçileri, CBDC’lerin Bitcoin (BTC) ve diğer merkezi olmayan para birimlerine benimsenme ve ölçeklenebilirlik sorunlarını çözme konularından bir geçit sunabileceğini savunuyorlar.

Doğal olarak, Gerard gibi blockchain ve kripto para şüphecileri, ne şimdi ne de gelecekte makroekonomik fayda getirebileceklerini düşünmüyorlar..

Gerard, "Bitcoin gibi kripto para birimlerinin anlamlı bir ekonomik rolu yok. Kripto paraların gerçek ancak önemsiz bir kullanım durumu var ve gerisi spekülasyon" dedi.

Remainn, "Şimdiye kadarki durumu ve yüksek fiyat dalgalanmaları göz önüne alındığında, kripto para birimleri ne ödemeler ne de muhasebe amaçlı uygun değil" diye ekledi.

Gerard’a göre, "kripto paralar düşük kaliteli paralardır", sadece insanlar tarfından parayı sermaye kontrollerinin ötesine taşımak veya hükümetlerinin istemedikleri alımları yapmak için kullanılıyorlar. Bununla birlikte, blockchain analitik firması Chainalysis’in son verileri, darknet’in hala tüm BTC işlemlerinin %1’inden daha azını oluşturduğunu gösterdi.

Her durumda, bütün ekonomistler ya da bankacılar böyle bir yaklaşım sergilemiyorlar.

Alman bankası Bayern LB, Bitcoini alternatif bir parasal sistem olarak görüp müşterilerine de bunu öğretirken, Deutsche Bank, aralık 2019’da, fiat para sistemini bir arada tutan güçlerin kırılgan olduğunu ve önümüzdeki on yıl içinde bu kuvvetlerin bazılarının çözülmeye başlayabileceğini ardından altından kriptoya alternatif para birimleri talep edilebileceğini söyledi.

Ayrıca, Amerikan Ekonomik Araştırma Enstitüsü‘nde bir ekonomist olan Pete Earle, kripto para birimlerinin çok faydalı olacağına inanıyor.

Earle, "Bence yurtsuz para, yani bitcoin gibi kripto paralar, müthiş makroekonomik faydalar getirebilir: bankasız bankacılık, tüketici satın alma gücünü enflasyona karşı koruma vb. Ancak devletler, para otoriteleri tarafından kontrol edilemedikleri için düşmanca davranma eğilimindeler" dedi

Geçen kasım ayında bir Defiance podcastinde Bitcoin eğitimcisi Andreas Antonopoulos, iki farklı dijital nakit türü arasında seçim yapabileceğimizi vurguladı:

  • Birincisi hükümet kontrolünde ve gözetim altında: "Bir protestoya gittiğinizi ve o andan itibaren marketten yemek alamadığınızı düşünün, içinde bulunacağımız gelecek bu."
  • Ve diğer olası gelecek ise merkezi olmayan para birimi: "insanların, insanlardan, insanlar için." "Farklı gizlilik derecelerinde birçok para birimi, bize seçme hakkı sunan çeşitli esneklikler, operasyonda tamamen ulusal ötesi olan, bankalar gibi aracılara para ödemeyen, özel verilerimizi hükümete sunmayan ve en önemlisi son verilemeyen paralar."