DeFi Neden Her Zaman Düşündüğünüz Kadar Merkezsiz Değildir

Bazı DeFi platformları diğerlerinden daha merkezsiz iken, bazıları farklı şekillerde merkezsizdir. Merkezsizliğin birkaç temel göstergesi vardır. DeFi’nin zamanla daha merkezsiz hale geleceği tahmin ediliyor.

Adındaki "merkezsiz" kelimesiyle, DeFi’nin (merkezi olmayan finans) oldukça merkezsiz olacağını düşünüyor olabilirsiniz. Bir platform DeFi olduğunu iddia ederse, bu, herhangi bir tek tarafın veya kuruluşun kontrolü altında olmadığı ve çok sayıda ve dağınık sayıda bireyin bir işlevi olarak çalıştığı anlamına gelmelidir.

Bununla birlikte, ‘merkezsizlik’ kriptoda çeşitli anlamlar barındırabilir ve DeFi bu açıdan bir istisna değildir. Bazı DeFi platformları diğerlerinden daha fazla merkezsiz iken, bazıları farklı şekillerde merkezsizdir.

DeFi’de merkezsizlik

Büyük blockchain şirketi ConsenSys‘in Pazarlama Müdürü ve Global Fintech Eş Başkanı Lex Sokolin’e göre, "merkezsiz" terimi farklı anlamlara sahiptir.

Cryptonews.com‘a konuşan Sokolin, "DeFi’de merkezsizlik, blockchain ağında çalışan ve belirli bir tarafın yürüttüğü finansal yazılımda merkezileştirilmemiş olan yazılımı ifade ediyor" dedi.

Sokolin, "blockchain finansal araçları ve bunları dönüştüren işlevlerle (ör. teminatlandırma, türevler) yerel etkileşime izin verdikleri için" kripto sektörünün dilinde Maker (MKR) ve Uniswap gibi ürünlerin güvenilmez, izinsiz ve gözetimsiz olduğunu da sözlerine ekledi.

Kriptodaki diğer alanlarda olduğu gibi, DeFi’deki merkezsizlik de protokolün yönetiminden ve bu protokollerde meydana gelen değişikliklerden kaynaklanıyor olabilir. "Merkezsizleştirdikleri mekanizma, oyları paylaşma veya yönetim kurulu koltukları gibi işlev gören yönetişim tokenlerini paylaşmaktır."

Sokolin’e göre, merkezsizlik seviyesi projeden projeye değişir.

"Bazıları kendi yönleri üzerinde büyük bir kontrole sahipler, diğerleri risk sermayesi yatırımcıları tarafından yönetiliyor ve diğerleri ise bir açık kaynak projesi gibi değişikliklere oy veren daha geniş topluluklara sahip."

Örneğin, Aave, tamamen otonom hale getirme çabalarının bir parçası olarak, Temmuz ayında kendi yönetişim tokenini (AAVE) yayınlama sürecine başladı. Otonomiye ve kullanıcı yönetişimine benzer geçişler Synthetix (SNX) ve Maker ile diğer iki isim için devam ediyor.

Bildirildiği üzere, Synthetix Vakfı hizmet dışı bırakıldı ve protokol şu anda üç farklı merkezi olmayan otonom organizasyonun kontrolü altında. Vakıf, bu değişimin SNX token sahiplerinin elline daha fazla güç verdiğini ve aynı zamanda token sahiplerini hile ve sansürden korumak için bir mekanizma sağladığını söyledi.

Bu arada, Haziran ayında, Compound "COMP tokenlerini protokolün kullanıcılarına sürekli olarak dağıtan" bir on-chain sistem başlattı ve bunun platformun merkezsizlik sürecindeki son adım olduğunu söyledi.

Aave’den Marc Zeller’a göre, özellikle DeFi platformlarından biri şu anda en merkezsiz platform olarak öne çıkıyor.

Zeller, "Uniswap V1, hiç kimse onları hiçbir şekilde kontrol edemeyeceği için en merkezsiz sistemdir, diğerleri, token varlıkları açısından ekibin az ya da çok ağırlığına sahip yönetişim tokenlerinin sahip olduğu topluluktur" dedi

Merkezi olan burada, merkezi olmayan orada

Marc Zeller, farkedilir bir şekilde merkezileştirilmiş gerçekten önemli DeFi platformlarının olmadığını öne sürdü.

Zeller, "İlgi çeken ve önemli bir kullanıcı tabanı olan herhangi bir örneğin farkında değilim" dedi.

Lex Sokolin’e gelince, incelediğiniz yapının yönüne bağlı olarak bir dereceye kadar merkezileştirilme gösteren bazı DeFi platformları olabileceğini söyledi.

Sokolin, "Herhangi bir yerde herkes tarafından kullanılan izinsiz bir finansal ürüne sahip merkezi olmayan bir ağa sahip olabilirsiniz ancak merkezi kontrole sahip taraflar bu ağı oluşturulabilir ve yönetilebilir" dedi.

Sokolin, Nasdaq gibi merkezi bir borsada geleneksel bir finansal ürüne sahip olabileceğinizi ancak hisse senetleri gibi geniş bir mülkiyet topluluğuna sahip olabileceğinizi de sözlerine ekledi.

DeFi’deki bazı spesifik örneklere bakıldığında, birlikte çalışabilirlik cüzdanı InstaDApp, kendi gelişiminin yönetişimi söz konusu olduğunda özellikle merkezi olmayan bir merkezsiz ürün örneğidir. Kendi tokenleri olmadığı için kullanıcıların gelişimini doğrudan etkilemenin bir yolu yoktur.

İyi bilinen bir başka örnek de Flexa’dır (FXC). DeFi Pulse tarafından kilitlenen toplam değer açısından 11. en büyük "DeFi" platformu olarak listelenmiş olan Flexa, bitcoin (BTC), ethereum (ETH) ve diğer kripto varlıkları harcamanıza izin veren bir cüzdan uygulamasıdır.

Açık kaynak koduna dayanıyor olsa nasıl çalıştığı veya gelişiminin nasıl yönetildiği konusunda özellikle merkezsiz bir şey yok gibi görünüyor.

Or not so promising. Check out Flexa's legal section:https://t.co/lOEJ6BcMsr pic.twitter.com/ERzk0eLQar

— SamPatt (@SamuelPatt) May 13, 2019

Merkezi olmayan DeFi nasıl belirlenir

Marc Zeller’e göre, kullanıcıların DeFi’lerinin gerçekten merkezsiz olmasını istemeleri durumunda kontrol etmeleri gereken birkaç merkezsizlik göstergesi var.

“Gerçek yönetişim önerileri ve topluluk katılımı, kod açık kaynaklı mı ve kolayca denetlenebilir mi? Ekip kritik özellikleri kısa sürede değiştirebilir mi? Ekip ya da bir yatırımcı itibarına göre oy sonuçlarına tek başına karar verebilir mi? "

Hem Zeller hem de Lex Sokolin, DeFi platformlarını bazı kriterlere göre değerlendiren CodeFi’nin DeFi Score kaynağını incelemenizi öneriyor.

Şirketin CMO’su, "İnsanlar, protokollerin çeşitli özelliklerini inceleyen ConsenSys Codefi DeFi Score projesine göz atmalı" dedi ve devam etti: "Bunlar, kontrolü ve diğer akıllı sözleşme özelliklerini tutan metriklerdir."

Bu tür kaynaklar, DeFi ekosisteminde bir dereceye kadar şeffaflığın korunmasına yardımcı olur ve kullanıcıların, platformların ne kadar merkezsiz olduğunun farkında olmalarını sağlar. Bu durum, platformlar üzerinde gerçekten merkezsiz olma veya en azından olabildiğince merkezsiz olmak için bir baskı oluşturacaktır.

Marc Zeller, genel olarak DeFi’nin zamanla daha merkezsiz bir hal almasını umuyor.

Zeller, "DeFi her geçen gün daha merkezsiz bir hal alıyor, DeFi platformları, topluluklarının sahip olduğu ve onların kontrol ettiği protokollerdir, çoğu proje hızlı bir şekilde başlamak ve yinelemek için bir tür ekip kontrolü ile başladı ancak kademeli veya agresif bir şekilde topluluklarına kontrolü geri veriyor" dedi.

Lex Sokolin, gelecekte yönetişim tokenlerine sahip olanların sayısının artacağını öngördü. Ancak, "yönetişim tokenlerine sahip olanların büyük bir kısmının kurumsal oyuncular olacağı" konusunda uyardı.
___
Daha fazlası için:
En Kafa Karıştıran Kripto Terimleri ve Bunları Açıklığa Kavuşturmak İçin Yapılabilecekler
DeFi’nin ‘Kilitli Toplam Değer’ Metriği Çarpık Bir Aynadır
DeFi Sektörü Yasaları İhlal Ediyor – Harekete Geçme Vakti