Ethereum’un Çok Zincirli Gelecekte Hakimiyetini Korumak İçin Çok Çalışması Gerekiyor
Ethereum’daki daha yüksek işlem ücretleri artık rakipleri için eskisinden daha fazla fırsat sağlıyor.
Blok zincirlerinin sektörü büyütmek için iş birliği yapması gerekiyor.
Güçlü destekçiler “Ethereum katillerine” yardım edebilir.
Kaynak: Adobe/David Stuart
Ethereum (ETH) rakipsiz bir akıllı sözleşme platformu değil. Merkezi olmayan evrensel bir bilgisayar olma arayışında ilk hamle avantajına sahip olsa da, merkezi olmayan uygulamaları (dapp’ler) çalıştırmak için altyapı sunan başka zincirler de var bunlardan bazıları Ethereum’un payını önemli ölçüde tüketiyor.
Son zamanlarda Binance Smart Chain (BSC), Solana (SOL), Cardano (ADA), Cosmos (ATOM), Polygon (MATIC) ve Internet Computer (ICP) (birkaçını saymak gerekirse) gibi blok zincirlerinin ortaya çıkması, bir soruyu gündeme getiriyor: Bu tür blok zincirleri ve platformlar “çok zincirli bir ekosistemde” barış içinde bir arada var olabilir mi, yoksa sektör olgunlaştıka birkaç baskın ağ etrafında yoğunlaşma görmemiz olası mı?
Sektör gözlemcilerine göre, bir avuç platform diğerlerinden daha fazla büyüyecek olsa bile çok zincirli bir gelecek göreceğiz. Ancak büyük çoğunlu Ethereum’un bir süre daha ekosistemde lider konumda olacağını düşünürken, diğerleri gas sorununu hemen çözmesi gerektiği, aksi halde yeni rakiplerinin gerisinde kalacağı konusunda uyarıyor.
Blok zincirlerinin yükselişi
Guardian Circle‘ın CEO’su Mark Jeffrey, “Bir dizi yeni EVM (Ethereum Sanal Makinesi) uyumlu blok zinciri şu anda faaliyetleriyle Ethereum’a gölge düşürüyor” dedi.
Bunlardan en başarılısı, yeni adresler ve işlemler açısından son haftalarda Ethereum’dan çok daha hızlı bir şekilde büyüyen Binance Smart Chain’dir.
Jeffrey’e göre, EVM uyumlu zincilerin büyümesinin birkaç basit nedeni var.
Jeffrey, “Birincisi, Ethereum’daki gas krizi işlem yapmayı çok zorlaştırdı. Sadece coin gönderiminin 30-50 dolara ve yeni NFT’ler (non-fungible token) çıkarmanın 130 dolardan daha fazla bir tutara mal olması, Ethereum’un kullanımını ve büyümesini ciddi şekilde geciktirdi” diyerek, artan maliyetlerin rakipler için net açıklık yarattığını da sözlerine ekledi.
İkincisi, Ethereum’un rakipleri EVM uyumlu zincirler geliştirerek esasen kendilerine ev sahipliği yapabilecek hazır bir dapp ve proje ekosistemi verdiler.
Jeffrey, “Akıllı ‘Ethereum katilleri’, sadece Ethereum’u çatallandırmaları ve konsensüs ve madencilik mekanizmalarını değiştirerek gas sorununu ortadan kaldırırmaları durumunda, Ethereum’daki tüm popüler projelerin EVM uyumlu kodlarını yeni zincire kolayca aktarabileceklerini fark ettiler. Kullanıcı açısından, Metamask ve diğer ETH uyumlu cüzdanlar bu yeni zincirlerle hemen kullanılabilir” diye ekledi.
Bir başka deyişle, BSC, Polygon ve Fantom (FTM) gibi mevcut ‘Ethereum katilleri’nin en iyilerinin Ethereum pazarından önemli bir pay alma konusunda her zamankinden daha şanslı olması, onları birkaç yıl önceki olası katillerden ayırıyor.
Cryptonews.com‘a konuşan BitMEX Research sözcüsü, “Evet, Ethereum’daki daha yüksek işlem ücretlerinin artık rakipleri için eskisinden daha fazla fırsat sağladığı söylenebilir” dedi.
Binance CEO’su Changepng ‘CZ’ Zhao’ya göre, sektörün hala büyüdüğü ve mevcut platformlara alternatifler arandığı göz önünde bulundurulduğunda, yeni zincirlerin ortaya çıkması çok da şaşırtıcı değil.
Cryptonews.com‘a konuşan CEO, “Örneğin BSC, Ethereum Sanal Makinesi ile uyumlu, yüksek performanslı ve düşük işlem ücretlerine sahip, halka açık, izin gerektirmeyen bir ağ sunuyor. Daha yüksek işlem hızı ve düşük işlem maliyetleri, geçen yıl piyasa sürülmesinden bu yanan faydasını artırdı ve bu, kullanıcılara daha iyi hizmet verme çabalarından biridir” dedi.
Bununla birlikte sektörde yer alan birkaç isim, bu rakiplerden herhangi birinin Ethereum’un (ve diğerlerinin) konumunu düşürerek Ethereum’u geride bırakmasını ve baskın zincir haline gelmesini bekliyor.
Buna karşılık Cosmos Network’ün temel katılımcılarındna biri olan Tendermint‘in CEO’su Peng Zhong, farklı zincirlerin gelişmek için esasen işbirliğine ihtiyaç duyacağını ve dolaylı olarak da olsa karşılıklı olarak birbirlerini desteklemelerini sağlayan bir tür ortak yaşam geliştireceklerini belirtti.
Cryptonews.com‘a konuşan Zhong, “Ethereum üzerinde ve çevresinde inşa edilen inanılmaz bir gelişme ve inovasyon gördü ve Cosmos’ta, özellikle gelişmekten olan DeFi (merkezi olmayan finans) alanında bu gelişmenin sürdürülebilir bir şekilde büyümesine yardımcı olmak istiyoruz. Blok zincirlerinin sektörü büyütmek ve birbirlerinin uzmanlığından yararlanmak için iş birliği yapması gerektiğine inanıyoruz” dedi.
Zhong, kendilerini “Ethereum katilleri” olarak konumlandıran zincirlerin merkeziyetsizlik, kullanıcı tabanı veya ağ etkisi seviyelerinden ödün vermeden rekabet etmekte zorlanacağını da sözlerine ekledi. “Kendi içimizde rekabet etmemeli, birlikte çalışabileceğimiz ve birbirimizin büyümesine yardımcı olabileceğimiz yollar aramalıyız” dedi.
Sıfır toplamlı bir oyun değil
Esasen daha geniş blok zinciri ekosistemindeki katılımcılar, kriptonun bir platformun kaçınılmaz olarak her şeyi fethedeceği sıfır toplamlı bir oyun olduğuna inanıyor. Hiç değilse bunun nedeni, şu anda neredeyse hiçbir zincirin kriptodaki her bir kullanıcıyı teknik düzeyde idare edebilecek kapasiteye sahip olmamasıdır.
Zhong, “Ethereum’un ana bilgisayar modelinden, ‘hepsine hükmedecek tek blok zinciri’ yaklaşımının sürdürülebilir olmadığını görüyoruz. Ağın kapasitesinin halihazırda %99’un üzerinde olması, ağ tıkanıklığına ve yüksek ücretlere yol açıyor” dedi.
Zhong, DeFi uygulamalarının yalnızca Ethereum’un üzerinde akıllı sözleşmeler olarak var olmaması gerektiğini savunuyor.
“Bileşik bir ekosistemde egemen blok zincirleri olarak var olmaları gerektiğine inanıyoruz, ki Cosmos da buna odaklanıyor” dedi.
Diğerleri kripto ve blok zincirinin daha işbirlikçi, birlikte var olmaya odaklı bir yaklaşım benimsemesi gerektiği konusunda hemfikir. Mark Jeffrey’in de öne sürdüğü üzere, uyumluluk artık hayatta kalmak ve başarılı olmak için bir gereklilik olabilir:
“Bu sıfır toplamlı bir oyun değil. Kural, EVM uyumlu olmanız gerektiğidir. Eğer EVM uyumluysanız, rekabet edebilirsiniz. Zincirinizi desteklemek için multichain.xyz ve diğer yardımcı programları almanız iyi olacaktır. SushiSwap‘i ya da onun bir kopyasını zincirinizde hızlı bir şekilde çalıştırabilmeniz ve likidite sağlama, farming ve tüm bunların hızlı çalışmasını sağlamanız en iyisidir.”
Ethereum için ‘MySpace Anı’
Bununla birlikte kriptonun gerçekten başarılı olmak ve gelişmek için birden fazla zincire ihtiyaç duyacağını varsaysak bile, örneğin Ethereum’un öngörülebilir gelecekte lider akıllı sözleşme platformu olmasını bekleyebilir miyiz?
Jeffrey’e göre bu hiçbir şekilde bilinmiyor.
Cryptonews.com‘a “Ethereum bir an önce gas krizini çözmeli. Kesinlikle, kesinlikle bunu yapması gerekiyor. Bu, ETH için bir MySpace Anıdır, ya ciddi sorunlarını çözer ve kendisini korur ya da BSC veya Polygon zafer elde ederken geride kalır” dedi.
BitMEX Research’e göre, Ethereum bir süre daha lider durumda kalmasını sağlamak yeterli olabilecek belirli avantajlara sahiptir.
BitMEX Research sözcüsü, “DeFi’ye kilitli likidite güçlü bir avantaj olabilir. FTX ve Binance gibi iyi finanse edilmiş destekçilerden yardım almadıkları sürece rakip platformların bu likiditeyi üretmesi zor olabilir” dedi.
BitMEX Research ayrıca, rakiplerinden daha geniş bir alana yayılmış olması anlamında, coin sahipliği dağılımının Ethereum için faydalı olabileceğini de ekliyor. Bunların çoğu başka zincirlere aktarılabilse bile, Ethereum için oluşturulmuş çok sayıda uygulama ve araç olabilir.
Bununla birlikte Tendermint’ten Peng Zhong, geliştiriciler uzun vadede kendi egemen zincrilerine sahip olma ve kendi kurallarını koyma arzusuyla uygulamalar yerine blok zincirleri oluşturmaya yöneldiklerinde Ethereum’un hakimiyetinin bir dereceye kadar düşebileceğini düşünüyor.
Zhong, “Bu özerkliğin avantajları netleştikten ve birbirine bağlı zincirlerin ekosistemi büyüdükten sonra akıllı sözleşmelerden bağımsız blok zincirlerine bir geçiş göreceğimizi düşünüyorum. Zincir sayısında herhangi bir sınırlama veya gelecekteki çok zincirli ve çok protokollü ortam için potansiyel kullanım durumları olmayacak ve Ethereum kesinlikle önemli bir rol oynamaya devam edecek” dedi.
____
Daha fazlası için:
– Binance Chain Birkaç Metrikte Ethereum’u Geride Bıraktı
– Bitcoin Üzerindeki DeFi, Ethereum’un Gölgesinde Büyüyecek
– Arthur Hayes, Ethereum’un Bitcoin’i Geçme Olasılığını Değerlendirdi
