Kriptovarlıklarda Vade
Kriptovarlıklar piyasaları döngülerle işliyor. Çok büyük yükselişlerin ardından ciddi değer kayıpları gelmesi normal. Bu sefer yükseliş döngüsü 2021 sonlarında zirveye ulaşmış gibi görünüyor. Kasım ayından bu yana tüm dünya piyasalarında olduğu gibi kriptovarlıklarda da fiyatlarda ciddi düşüşler meydana geldi.
Ancak hem dünyada hem Türkiye’de yatırımcıların büyük çoğunluğu kriptoparaları çok kısa zamanda zengin olma aracı olarak görüyor. Oysa çevremdeki olaylardan gördüğüm kadarıyla bir yatırımcının kriptolarda gerçekten para kazanması en az 4-5 yıl sürüyor.
Finansal piyasalarda hemen hiç deneyimi olmayan yatırımcı ilk kez piyasaya girdiğinde Bitcoin döngülerine pek dikkat etmiyor. Fiyatlar düşerken değil aksine hızla yukarı giderken FOMO ile alım yapıyor. Böylece ya yanlış noktada yani döngünün tepesine yaklaşırken alım yapıyor ya da yükselişin çok daha yukarı gideceğini düşünüyor. Bu durumda ilk sezonda genelde iki sonuç ortaya çıkıyor: Ya yatırımcı alım yaptığı nokta tepeye çok yakın olduğu için alımdan sonra sürekli düşüş yaşıyor ya da erken alım yapıp ciddi kazanç sağlasa da tepede satış yapmadığı için kazandığı büyük para elinden bir anda uçup gidiyor.
Yatırımcı ilk sezon bu hatalar ve büyük stres yükü altında ezilmeyip bir sonraki sezonda piyasada kalmayı başarırsa işte ancak o zaman yüksek ihtimal gerçekten hatırı sayılır kazanç sağlıyor. Çünkü deneyimlerden ders çıkarıyor.
Bunun dışında kriptoparalarda özellikle Bitcoinde büyük kazananlar ise genelde varlıklarını bir yerlerde unutanlar oluyor. Örneğin hep şöyle hikayeler duyuyoruz: Genç adam çok erken tarihte Bitcoin madenciliği yapmaktadır. Ama kız arkadaşı “Ne bu gürültü, ne bu sıcak; kaldır şu makineyi” der. İçinde belki 100’lerce belki 1000’lerce Bitcoin olan laptop ya da harddisk çöpü boylar. O dönemde fiyatı çok düşüktür. Ancak bugün 10’larca hatta 100’lerce milyon $ değere ulaşmıştır. Ya da oyun oynarken kazanılan Bitcoinler bir yerlerde saklı kalmıştır veya çok eski zamanlarda deneysel olarak alınan 10’larca belki 100’lerce Bitcoin cüzdanlarda unutulmuştur.
Bu tip unutkanlığa dayalı büyük kazançları genelde şans olarak niteleriz. Aslında ‘unutan yatırımcılar’ın tek yaptığı kriptovarlıklarda vadeyi uzatmaktır.
Bugün deneyimsiz yatırımcı yeni bir döngünün 2023-2024 gibi başlayabileceği ve en büyük kazançların 2025’te sağlanabileceği gibi bir senaryo duyduğunda dudak büküyor. “2025’e Kadar kim öle kim kala” diyor. Ama aynı yatırımcı çok büyük bir parayı bir arsaya yatırıp 10 yıl beklemeyi göze alabiliyor.
Kriptovarlıklara bu çarpık bakış açısı kriptoların aslında bir değeri olmadığı varsayımından kaynaklanıyor. Deneyimsiz ve bilgisiz yatırımcıya göre bir çok saf insan aslında hiç bir işe yaramayan bu dijital coinlerin peşine takılmış durumda. Millet aldıkça yükseliyor. Kendisi de alacak ve istediği değere ulaşınca coinleri bu kripto kekoların eline bırakıp kaçacak.
Oysa kriptovarlıkların altında yatan blockchain teknolojisi binlerce yıldır insanlığın icat ettiği en önemli yeni bilgi saklama ve işleme yöntemi. Blockchain sayesinde merkez bankaları, bankalar, aracı kurumlar, borsalar, noterler, tapu daireleri, nüfus daireleri vs vs ana görevi aslında sadece bilgi işlemek olan bir dolu kurum arazi, bina, yakıt ve en önemlisi insan gücü olarak inanılmaz boyutlarda tasarruf sağlayabiliyor. Önümüzdeki 10 yıllarda blokchain önce 10’larca sonra 100’lerce trilyon dolarlık bir ekonomi haline gelecek.
Bunları hiç bilmeden bahis mantığı ile ‘kripto oynamak’ ve çok kısa zamanda hiç emek harcamadan hiç stres olmadan zengin olacağını düşünmek bir yatırımcının yapabileceği en büyük hata olacaktır.
Peki yatırımcılar ne yapabilir? 1000’lerce Kriptovarlık içinde sınırlı ve kabul görmüş Bitcoin gibi para olarak çalışanlar yanında Blockchain’e yenilik getirmeyi amaçlayan özellikle işlem hızlarını arttırmayı hedefleyen projeleri inceleyip aklınıza yatanlara uzun vadeli yatırım düşünebilirsiniz. Bunun dışında köpek coinleri, gerçek gelir modeli olmayan sabit yüksek faiz vaadeden De-Fi scamleri, niteliksiz NFT’ler, vs evet kısa vadede çok kazandırabilir. Ancak bunlar bir anda buhar da olabilir ya da bir sonraki sezona tekrar geri gelmeyebilir.
Yani sınırlı para olan benimsenmiş kriptolar ve nitelikli blockchain projelerine uzun vadeli bakmak daha mantıklıdır. Yalnız bu durum, döngülere göre pozisyonlarınızın büyüklüğünü değiştiremezsiniz anlamına gelmez. Örneğin bir projeye çok inanıyorsunuz ancak bu bir altcoin olduğu için düşüş sezonu başladığında elbette Bitcoinden çok daha hızlı değer kaybedebilir. Öyleyse bu altcoinde pozisyonunuzu düşüş sezonu iyice derinleşmeden önce küçültebilirsiniz. Artık dibe yaklaştığınızı ve yeni bir yükseliş sezonunun başlamak üzere olduğunu düşünmeye başladığınızda da pozisyonlarınızı tekrar büyütebilirsiniz. Elbette kripto hızlı değişen bir dünya. Güvendiğiniz proje ile ilgili olumsuz gelişmeler ortaya çıkarsa tabii ki yatırımınızı tamamen iptal etmeniz de gündeme gelebilir.
Bunların hiçbiri ile uğraşmayıp inandığınız kripto varlığa yatırdığınız parayı arsa yatırımı gibi düşünüp yıllarca hiç bir aksiyon almadan beklemeyi de tercih edebilirsiniz. Bu durumda da büyük ihtimalle ‘unutan yatırımcılar’ gibi çok kazanırsınız.
Örneğin sadece 5 yıl kadar önce 2 Ocak 2017’de 40 bin dolar kadar varlığınız olsaydı ve bunun tamamını 8,4 $’dan Ethereum’a yatırsaydınız. 4761 Adet ETH sahibi olurdunuz. Aradan geçen zamanda dünyalar yıkıldı, yeni dünyalar kuruldu. BTC 1000 dolardan 20 bin dolara tırmandı, sonra çöktü, sonra 69 bin dolara ulaştı ve yine ciddi düştü. BCH grubu Bitcoin’i yıkmaya kalktı. Ethereum’da sayısız olay meydana geldi. ICO Fırtanası yaşandı ve hepsi yok oldu; De-Fi patladı ve çöküşe geçti, NFT çılgınlığı çıktı ve şimdi soğuyor, ETH 4500 $’ları gördü ve paldır küldür düştü vs vs. Ancak bu arada Ethereum fiyatı 8,4 dolardan 1770 dolara tırmanmış oldu. Tüm bu çılgın olayların hepsine gözlerini kapatan yatırımcının 40 bin doları ise sadece 5 yılda 210 kat arttı ve 8,4 milyon dolara ulaştı! Yani yaklaşık 150 bin TL’si 5 yılda 139 milyon TL oldu!!
Twitter’da kriptoda uzun vade deyince 6 ay ya da 1 yıl filan konuşuluyor. Ben bu bakış açısını anlamsız buluyorum.
Warren Buffet, Bitcoin’i hiç anlamıyor ama bakın yatırım yapmayı düşündüğünüz bir varlık için ne demiş:
“Bir hisse senedini 10 sene elinizde tutmayı düşünmüyorsanız, 10 dakika bile tutmayın.”
‘Blockchain’in ekonomik değerine ve dünyayı temelden değiştireceğine inanmıyorsanız evet 5 yıl, 10 yıl size çok uzun vade olarak gelir. Ama bu yaklaşımla kriptovarlık piyasasında büyük ihtimalle “Kaybedenler Kulübü”nde olursunuz…
____
Erkan Öz’den:
____
İş birliği bağlantılarımızı takip edin:
Yeni nesil ticaret platformu PrimeXBT ile kripto satın alın
Kripto paralarınızı Ledger ve Trezor gibi cüzdanlarla güvenle saklayın
NordVPN ile kripto işlemlerinizi anonim hale getirin
Son dakika haber ve gelişmelerden haberdar olmak için bizi Twitter, Facebook, Instagram ve Telegram‘dan takip edin!
