Piyasaları Ne Düzeltir?

Erkan Öz
| 6 min read
Kaynak: Adobe/Engdao

Kadir Has Üniversitesi’nden kıymetli hocamız İsmail Polat Twitter’da bugün için aşağı yukarı şunları söyledi: 

Finans tarihinde bir ilk. Klasik mesai saatleri dışında haftasonu gerçekleşen ve “Kara Cumartesi” olarak adlandırılan büyük bir satış…

Bugün tarihte ilk kez Bitcoin fiyatı rekor yüksek zirveyi gördükten sonra bir önceki (2017) zirvenin altına düştü. 20 bin $’ın aşağısına, 18-19 bin $ seviyelerine geriledik. Bu durum neden meydana geldi?

2020’de başlayan sezonda başka tarihi ilkler gördük de ondan? Örneğin bu sezonda kriptolarda tarihin en yüksek türev işlem hacimleri yaşandı. Daha önceki yükseliş sezonlarda türev işlemler yoktu. Sadece 2018 düşüş sezonunda Bitcoin’de vardı. Hatta 2017 sonunda düşüşleri de bu türevler başlatmıştı zaten. Daha sonra bir çok yerde bir çok kriptovarlık üzerine türev işlemler yapılmaya başlandı.

Ancak bence asıl sert satışlara neden olan türevler değil, ‘kripto kredi’ler. Daha önceki sezonlarda De-Fi, Ce-Fi vs yoktu. Bunların kripto teminatlara dayalı olarak ürettiği kripto krediler de yoktu. Bu sezon tarihin en büyük kripto kredi hacimleri oluştu.

Klasik finansta paranın %90’dan fazlası bankalar tarafından krediler verilerek oluşturulur. Bir sebeple ekonomi küçülmeye giderse, merkez bankaları faiz arttırımı ya da para yakma (QT) gibi daraltıcı politikalar uygularsa; kredi hacminde de düşüş olur. Ya borçlar ödenerek kapatılır ya da borçlar ödenemez ve krediler dolayısıyla da krediyi verenler batar. Bu olayın hızlı gerçekleşmesi ekonomik krizlere neden olur. Krediler, yani toplam para arzının daralmasını engellemek için sistemin güvencesi olarak merkez bankaları kurulmuştur.

Blokchain alanında faaliyet gösteren bir çok girişimci klasik sistemin sıfır maliyetle yoktan rezerv para üretme ve merkezi bankacılık ya da kredi uygulamalarını kriptolara taşıdı. Yalnız kriptolarda klasik piyasalarda olduğu gibi zor duruma düşen kuruluşları kurtaracak bir merkez bankası yok.

Fed’in daraltma politikaları, Rusya-Ukrayna Savaşı ve ekonomilerin yavaşlamaya başlaması ile kriptovarlıkların fiyatı hızla düştü. Bu durumda kredilerin tesisi için teminat olarak kullanılan kriptoparaların değeri de eridi. Önce sıfır maliyetle sınırsız dolar üretmeyi hedefleyen LUNAUST ekosistemi çöktü. Şimdi de teminatlarını ve risklerini doğru ayarlamayan, çoğu merkezi yapıda, kripto banka ve yatırım fonları birer birer batıyor. Böylece kripto krediler de hızla daralıyor.

Bu noktada herkesin cevabını merak ettiği sorular şunlar: Düşüş sonsuza kadar sürer mi? Ve piyasayı yeniden ne canlandırabilir? Klasik sistemde mecburen merkez bankaları sınırsız para basmaya devam edecek. Evet bugün Fed başta olmak üzere para yakıyorlar. Ama dünya ekonomisi yeni bir durgunlukla karşı karşıya kaldığında mecburen tekrar sıfır maliyetli sınırsız rezerv para üretmeye geçecekler. Bu durumda içinde bulunduğumuz sezonda ne kadar değer kaybederse etsin, sınırlı bir para alternatifi olarak Bitcoin, yeni sezonlarda tekrar kendini gösterecektir.

Fed’in daraltıcı yönde işleyen faiz arttırma ve para yakma politikaları devam ettiği sürece ve kripto piyasalarından çürük elmalar büyük oranda temizlenene kadar piyasada ana yön aşağı olabilir. Ancak hiçbir piyasa sürekli aşağıya da sürekli yukarı gitmez. Elbette arada küçük küçük yukarı denemeler hatta dönem dönem ufak ralliler olacaktır. İşte hangi gelişmeler bu tarz yükselişlere sebep olabilir?

1-Amerika’da Enflasyonun Düşmesi

Son büyük satış dalgasını Amerika’da enflasyonun beklentinin çok üzerinde gelmesi tetikledi. Tam tersine bir gelişme, Fed’in enflasyonu durdurmak için daha fazla daraltma yapması mecburiyetini ortadan kaldıracağı için piyasa tarafından çok olumlu algılayacaktır. Enflasyon düşme eğilimi gösterebilir mi? Şu ana kadar Fed’in daraltıcı yönlendirmesi ekonomileri yavaşlatmaya başladı. Bu yavaşlama ile birlikte hammadde ve özellikle petrol fiyatları da ciddi biçimde gerilerse enflasyon canavarının kafası da aşağı doğru dönebilir.

2-Rusya-Ukrayna Savaşı’nın Bitmesi

Sürpriz bir biçimde Ukrayna’da çatışmalar sona erer veya çok düşük bir düzeye inerse ve özellikle Rusya’ya karşı uygulanan ambargolarda bir yumuşama olursa tüm dünya ekonomileri bundan çok olumlu etkilenecektir. Başta petrol, doğalgaz ve buğday olmak üzere enerji ve yiyecek fiyatları düşer. Böylece hem Amerika’da hem de bütün dünyada enflasyon endişelerinin önemli bir kaynağı ortadan kalkmış olur. Ancak açık konuşmak gerekirse şu anda böyle güzel bir süpriz için hiç bir ön işaret yok.

3-Kurumsal Yatırımcılar Tarafından Gelecek İyi Haberler

Fiyatların düşmesi 2020’de kriptovarlıklara giriş şansını kaçıran bir çok kurumsal yatırımcı için aslında aynı zamanda cazip alım fırsatı anlamına da geliyor. Tesla gibi marka değeri oldukça kuvvetli başka kurumsal yatırımcılar Bitcoin vb kriptovarlık alımı yaptıklarını açıklarsa ya da örneğin kripto alım satım platformu vb yapılar kuracaklarını bildirirse kripto piyasalarına yeni bir canlılık gelecektir.

Ayrıca ABD sonunda bir spot Bitcoin ETF’ine onay verirse bu da çok olumlu etki yapabilir.

Umarım ilerleyen günlerde bu vb güzel haberler alırız…

_____
İlginizi çekebilir: 
Bitcoin 20 Bin Doların Altına Geriledi!
Fed’in Faiz Artışı Sonrası Bitcoin’de Ne Bekleniyor?

Yüksek Enflasyona Karşı Bitcoin
ABD Enflasyon Rakamları Sonrası Bitcoin’de Düşüş

____
İş birliği bağlantılarımızı takip edin:

Yeni nesil ticaret platformu PrimeXBT ile kripto satın alın

Kripto paralarınızı Ledger ve Trezor gibi cüzdanlarla güvenle saklayın

NordVPN ile kripto işlemlerinizi anonim hale getirin

 

Son dakika haber ve gelişmelerden haberdar olmak için bizi Twitter, Facebook, Instagram ve Telegram‘dan takip edin!