Facebook/Meta’nın Metaverse’i de Yönetmesine İzin Vermeli miyiz?

Facebook CEO’su Mark Zuckerberg, şirketin adını Meta olarak değiştireceğini duyurdu ve bu hareketin, şirketin yalnızca bir sosyal medya platformu olmaktan daha geniş anlam yansıttığını söyledi.

Tekrar markalama, Zuckerberg ve şirketin metaverse veri tabanına ilişkin birkaç ay süren yoğunlaşan söylemin ardından gerçekleşiyor. Metaverse;sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) gibi teknolojileri kullanarak gerçek ve dijital dünyaları her zamankinden daha sorunsuz bir şekilde entegre etme düşüncesidir.

Zuckerberg, metaverse’in içerik üreticileri için milyonlarca iş imkanı oluşturacak yeni bir ekosistem olmasını umduğunu söyledi.

Fakat bu düşünce, Zuckernerg’in skandallarla dolu birkaç yıldan sonra Facebook markasını yenileyerek yüzeysel bir PR çalışması mı? –Yoksa şirketin bilimin geleceği olarak görülen rotaya sokmak için eşsiz bir çalışma mıdır?

Facebook’un Metaverse Yolculuğu

Tartışmasız olan şey şu dur ki, Facebook’un yedi yıllık bir süreçteki araştırması ve 2 milyar dolar karşılığında VR kulaklık şirketi Oculus’un alımıyla başlayan ve kurumsal bir alımla doruğa ulaşan bir düşüncedir.

Oculus, kazançlı bir Kickstarter kampanyasıyla öne çıkmıştı ve destekçilerinin çoğu, “oyunun geleceğine” verdikleri desteğin Silikon Vadisi tarafına geçmesine karşı kızgındılar.

Oyuncular, Facebook’un hayal ettikleri hardcore içerik yerine onlara Farmville’in VR versiyonlarını vereceğinden endişe ederken, alaycılar satın almayı Facebook’un 16 milyar dolarlık borsa lansmanından sonra bir harcama çılgınlığının bir parçası olarak gördüler ya da sadece  Zuckerberg’in oyun alanına kişisel bir ilgisi olarak gördüler.

Facebook’un altındaki Oculus firması, Facebook’un reklamlama ve yoğun çapraz destek sübvansiyonları sayesinde, VR pazarında, pazar payının %60’ına hakim olmaya devam etti.

2018 yılında  Facebook geliştirici konferansındaki delegeler, Oculus Go başlığını deniyorlar.

Oculus’un haricinde Facebook, VR ve AR’ye büyük yatırım yaptı. Facebook reality labs çatısı altında yürütülen kısımda VR ve Ar alanında bu teknolojiler için çalışan yaklaşık 10.000 kişi yer almaktadır. Bu oran hemen hemen Facebook iş gücünün %20’sidir. Geçen hafta Facebook, metaverse bilgi işlem platformunda Avrupa Birliği’nde 10.000 geliştirici daha işe almayı planladığını duyurdu.

Çalışmalarının çoğu kapalı kapılar ardında kalırken, Facebook Reality Labs’ın halka açık projeleri arasında, kamusal alanların canlı 3D haritalarını oluşturmayı amaçlayan Project Aria ve yakın zamanda piyasaya sürülen Ray-Ban Stories

Çalışmalarının çoğu kapalı kapılar ardında kalırken, Facebook Reality Labs , kamusal alanların canlı 3D haritalarını oluşturmayı amaçlayan Project Aria ve yakın zamanda piyasaya sürülen Facebook ile entegreli 5 megapixel kameralı ayrıca ses control edilebilen RayBan Stories güneş gözlüğünün tanıtımını yaptı.

Tüm bu yatırımlar ve projeler, Zuckerbeg’ in  metaverse  vizyonunun altyapısına yönelik adımlardır. Yılın başlarında söylediği gibi:

Mark Zuckerbeg: Bir sonraki büyük bilgi işlem platformu olacağını düşündüğüm şeyi şekillendirmeye yardımcı olmak için derinden yatırım yapmamızın gerçekten mantıklı olduğunu düşünüyorum.

Facebook Neden Metaverse’i Yönetmek İstiyor?

Metaverse, nihai olarak, nasıl çalıştığımızı, nasıl öğrendiğimizi ve de nasıl sosyalleştiğimizi tanımlayabilir hale gelecektir. Bu, VR ve AR’ nin mevcut niş kullanımlarının ötesine geçeceği ve hepimizin bağımlı olacağı günlük teknolojiler haline geleceği anlamına geliyor.

Facebook’un sosyal medya yaklaşımına bakarak metaverse  vizyonunu tahmin edebiliriz. Bizim verilerimiz tarafından dolan sosyal medya platformu, güç, kontrol ve gözetim temelinde büyük bir gelir akışına çevirdi.

VR ve AR kulaklıkları, kullanıcı ve ortamı hakkında çok büyük miktarda veri toplar. Bu, ortaya çıkan etik sorunlardan biridir. Ve Facebook’un buna sahip olması ve de geliştirmek istemesinin muhtemel sebebi olabilir.

Bunu özellikle endişe verici yapan şey, vücudunuzu hareket ettirme şeklinizin o kadar benzersiz olması ki, VR verilerinin bir parmak izi gibi sizi tanımlamak için kullanılabilmesidir. Bu, VR’ de yaptığınız her şeyin potansiyel olarak bireysel kimliğinize kadar izlenebileceği anlamına gelir. Verilerimizi takip etmek üzerine kurulu bir dijital reklam imparatorluğu olan Facebook için bu, heyecan verici bir ihtimaldir.

Aria Projesi’nin yanı sıra Facebook, Sorumlu İnovasyon İlkelerini lanse etti ve kısa süre önce “metaverse sorumluluğunu inşa etmek” için 50 milyon ABD dolarlık teminat sözü verdi.

Fakat, Catherine D’Ignazio ve Lauren Klein’ın Veri Feminizmi adlı kitaplarında belirttiği gibi, sorumlu inovasyon, sosyal medya gibi teknolojilerin neden olduğu yapısal güç dengesizliklerini ele almak yerine, genellikle bireyselleştirilmiş zarar kavramlarına odaklanır.

Facebook’un Oculus Imaginary ( Facebook’un Oculus teknolojisini nasıl kullanacağına ilişkin vizyonu ) ve zaman içinde Oculus’un gizlilik ve veri politikalarında yaptığı değişikliklerle ilgili çalışmalarımızda, Facebook’un VR’ deki gizliliği, gözetim ve veri toplamaya karşı bireysel gizlilik sorunu olarak herkese açık bir şekilde çerçevelemesini öneriyoruz.

Eleştirmenler, Facebook’un duyurularını “gizlilik tiyatrosu” ve kurumsal döngü diyerek alaya aldılar. 2020 yılında Facebook AR ‘’design jam’’ e katılan dijital haklar savunuculuğu grubu Facebook’uRay-Ban Stories tarafından dinleyicelerin kayıt altına alınmasına karşın uyardı ve bu uyarıları görmezden gelindi.

 

İnternet, Açık Bir Meta Veri Veposu İçin Bir Plan mı?

Uygun bir şekilde, Facebook’un altındaki meta verinin, Neal Stephenson’ın 1992 tarihli romanı Snow Crash’te sömürücü, şirketleşmiş, hiyerarşik bir sanal alanı tanımlamak için kullanılan edebi kökenlerine benzemesi muhtemeldir.

Ama bu şekilde olmak zorunda değil. VR’ nin ilk öncülerinden biri olan Tony Parisi, distopik olmayan bir metaverse için zaten bir planımız olduğunu savunuyor. “Teknolojiler ve araçlar geliştirmek için açık, işbirlikçi ve fikir birliğine dayalı bir yol” içeren internetin orijinal, şirket öncesi vizyonuna geri dönmemiz gerektiğini söylüyor.

Facebook’un yeniden markalaşması, VR pazarındaki hakimiyeti, Avrupa’daki her VR ve AR geliştiricisini işe alma arzusu ve düzinelerce kurumsal satın alımı –  tüm bunlar gerçek işbirliği ve fikir birliği gibi değil de daha çok bir sonraki bilgi işlem sınırını kontrol etme girişimi gibi görünüyor.

Facebook’un sosyal medya dünyasını yönetmesine izin veriyoruz. Metaveriyi yönetmesine izin vermemeliyiz.

____
Daha fazlası için: 

Facebook, Metaverse İçin 50 Milyon Dolar Yatırım Yapacak

Facebook, Metaverse Projesi İçin Avrupa’da 10.000 Kişiyi İşe Alıyor

Facebook İsim Değişikliğine Giderken Metaverse, NFT ve Oyun Tokenleri Yükseldi