Bitcoin ile Geleneksel Para Birimleri Arasındaki Farklar

Mehmet Ali Güder
| 3 min read
Yasal Uyarı: Kripto paralar yüksek riskli varlıklar sınıfındadır. Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır ve kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir. Varlıklarınızı kaybedebilirsiniz.

Bitcoin ile Geleneksel Para Birimleri Arasındaki Farklar

Bitcoin ile geleneksel para birimleri arasındaki farklar oldukça karmaşıktır. İkisi arasında anlaşılması güç bir ilişki bulunur. 

Temelde, Bitcoin, para ile geleneksel olarak yapılan işlemleri sarsmayı amaçlar. Bu yüzden Bitcoin ile geleneksel para arasında doğal bir karşıtlık vardır. 

Yazımız, ikisi arasındaki başlıca farkları açıklamaktadır. Hemen rehberimize katılın ve bu farklar hakkında bilgi sahibi olun.

Paranın Özellikleri


İnsanlık tarihi boyunca para birçok farklı şekilde ortaya çıktı. Bunlar arasında değiş tokuş, taşlar ile deniz kabukları gibi fiziksel nesneler, değerli metaller, banknotlar, kağıt paralar vardır.  

Dijital para ve son olarak Bitcoin gibi merkezi olmayan dijital para birimleri de kullanıldı. 

Zamanla, insanlar parada olması istenilen özellikleri fark ettiler. Bir para biriminin kullanışlı ve elverişli olması için şu özelliklere sahip olması gerekir:

  • Bölünebilir —  spesifik miktardaki ödemeler ve mikro ödemeler gibi belirli kullanım durumları için daha küçük parçalara ayrılabilir.
  • Tüketilemez — değer değişimi dışında bir amaç için tüketilemez.
  • Taşınabilir — kolayca taşınabilir.
  • Dayanıklı — Zamanla ve belirli koşullarda aşınma ile değer kaybı yaşamaz.
  • Güvenli — sahtesi yapılamaz.
  • Kolayca transfer edilebilir.
  • Nadir — bitmez tükenmez şekilde çoğaltılamaz.
  • Değiştirilebilir — her parça eşdeğeriyle aynıdır.
  • Tanınabilir — işlem aracı olarak tanınır ve kabul edilir.

Altın, fiat (itibari) para ve Bitcoin’in bu özellikler bakımından nasıl karşılaştırıldığı gösterilmiştir.

Altın, Fiat Para ve Kripto Karşılaştırması

Bitcoin ile geleneksel para birimleri arasındaki farklar arasında Bitcoin’in merkezi olmayan bir yapıda olması bulunur. Dolayısıyla hiç kimse Bitcoin’i kontrol edemez. 

Bu, Bitcoin’in herhangi birinin arzusundan bağımsız olarak işlev görebildiğini gösterir. Bağımsız peer to peer (eşten eşe) para sistemi olmasını sağlar. 

Sistem, ağdaki katılımcıların birleşik bilgi işlem gücüne dayanır. Her katılımcı birbirine eşittir. Hiçbiri diğerlerinden daha önemli ve daha az önemli değildir. 

Ayrıca, yapısı, sistemin kullanma maliyetini düşürür. Bunu, bankaların işe devam edebilmesi için gerekli olan ücretleri ve işlem sürelerini ortadan kaldırarak yapar.

Buna karşılık, fiat para birimleri, merkez bankaları, ticari bankalar, hükümetler gibi merkezi kuruluşlara dayanır. Bunlara, VISA ve Mastercard gibi ödeme işlemcileri ile diğer aracı kurumlar da eklenebilir. 

Mevcut organizasyonların herhangi biri, işleminizin onaylanıp onaylanmayacağına  karar verme yetkisine sahiptir. Ayrıca, belirli kişi ve kuruluşlara para gönderip gönderemeyeceğinize bakar. 

Kullandığınız paranın yasal olup olmadığına da denetler. Bu süreçler, paranızla yaptığınız her şey hakkında derinlemesine gözetim ve veri paylaşımını da içerir. 

Bir diğer önemli fark ise, fiat para birimlerinin aksine, Bitcoin bağımsızdır. Bitcoin’i destekleyen hiçbir şey yoktur. 

Bu da değerinin herhangi bir siyasi ve ekonomik duruma bağlı olmadığını gösterir. Ve geleneksel sistem dışında bağımsız olarak var olabilir. 

Sonuncusu ve en önemlisi, Bitcoin programlanabilirliğin yeni bir boyutunu sunar. Bu, gelecekte, Bitcoin işlemlerinin akıllı sözleşmeler ve diğer programlara bağlanabileceği anlamına gelir. Ancak, önce belirli şartlar yerine getirilmelidir.

Mevcut özellik, bitcoin üzerine ek çözümler inşa etmeyi mümkün kılar. Örneğin itibar yönetim sistemleri, sigorta sözleşmeleri ve benzeri uygulamalar. 

Böyle sözleşmelerin yürütülmesi için herhangi bir üçüncü taraf müdahalesine gerek kalmaz. Temelde, bu, geleneksel nakit kavramına yeni bir boyut getirir.

Peki Bitcoin hiçbir şey tarafından desteklenmiyor mu?


Bitcoin’in dolarla olan farkını sorduğunuzda, çoğu kişi size Bitcoin’in hiçbir şey tarafından desteklenmediğini söyleyecektir. Bu aslında tamamen doğru değildir.

Bitcoin gerçekten fiziksel bir destekten yoksun olsa da, dolar da öyledir. Tarihte, 1971 yılına kadar çoğu para birimi genellikle altın ve gümüş gibi bir emtia tarafından destekleniyordu.

Artık durum böyle değil. Ayrıca, her bir Bitcoin’in, çıkarılması sırasında kullanılan elektrik miktarı ile desteklendiği yönünde güçlü bir argüman da mevcut. 

Görüldüğü gibi, Bitcoin ile geleneksel para birimleri arasındaki farklar oldukça fazladır. Özetlemek gerekirse, geleneksel para birimlerinden farklı olarak Bitcoin: 

  • Bitcoin’i desteklediğini iddia eden merkezi bir otoritesi yoktur.
  • Yapay kıtlık nedeniyle deflasyona uğrar. Oysa merkez bankaları istedikleri zaman daha fazla para basabilir.
  • Her işlem, değiştirilemez kamu defterinde sonsuza dek kaydedilir.
  • İşlemler için madencilerden ücretler alınır. Bu, hükümete vergi ödemek gibi bir işlev görür. Ancak vergi kaçırmak mümkünken, blok zinciri üzerinde ücret ödemeden transferin tamamlanması imkansızdır.
  • İşlemler internet üzerinden yapılır ve kamu adreslerini içerir. Ama, nakit işlemler anonimdir ve arkasında iz bırakmaz.

Birçok kişi Bitcoin’i paranın evriminde, bir sonraki adım olarak nitelendiriyor. Daha önce Bitcoin gibi bir para birimi mevcut değildi. Bu yüzden, kavramı sorgulamak ve onu geleneksel para birimleriyle karşılaştırmak normaldir. 

Umarım şimdi Bitcoin ile geleneksel paranın ana farklarını biliyorsunuzdur. Makaleyi beğendiyseniz, arkadaşlarınızla paylaşmayı unutmayın.

Yasal Uyarı: Kripto paralar yüksek riskli varlıklar sınıfındadır. Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır ve kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir. Varlıklarınızı kaybedebilirsiniz.