Ethereum 2.0 İncelemesi – Nedir ve Nasıl Çalışır?

Yunus Emre Özbucak

Şubat 20, 2024 08:21 GMT+3 | 7 min read

Ethereum 2.0 incelemesi Cryptonews ekiplerince sizler için hazırlandı. 2015 yılında piyasaya sürülmesinden bu yana Ethereum, dünya çapında en büyük ikinci kripto para konumunda. Büyüyen blok zincir ekosistemi içinde en önemli ağlardan da biri.

Birçok kripto projesi Ethereum ağında piyasaya sürüldü. 2022 Eylül ayında Ethereum 2.0’ı oluşturan Merge (Birleşme) adıyla önemli bir güncelleme yayınlandı. Peki Ethereum 2.0 Nedir?

Bu makalemizde, Merge’yi ( birleşme), Ethereum ile Ethereum 2.0 arasındaki farkları, Hisse Kanıtı (Proof of Stake), İş Kanıtı ( Proof of Work) kavramlarını ve hızla gelişen DeFi ağının uzun vadeli potansiyellerini inceleyeceğiz. Gelin hep birlikte Ethereum 2.0 incelemesi ile önemli özelliklerine göz atalım.

Ethereum 2.0 Nedir? ( Merge )

Ethereum 2.0 incelemesi yaparken kısaltması için ETH2 kullanacağız. ETH2, ağın orjinal sürümüne yapılan yükseltmeler silsilesidir.

Merge güncellemesi ile İş kanıtı (PoW) algoritmasından Hisse İspatı (PoS) modeline geçiş yapılmıştır. Güncellemenin temel hedefi Ethereum’u daha sürdürülebilir, ölçeklenebilir ve güvenli hale getirmektir.

Merge olarak bilinen bu sürecin temel dayanağı, Ethereum Vakfı’nın 2020 yılında iki modeli çalıştırmaya başlamasıyla alınan bir karara dayanıyordu. Bu iki modelin ilki PoW (Ethereum Mainnet) ve ikincisi ise PoS (Beacon Chain) idi.

Merge’nin amacı, Ethereum’un uzun vadeli ölçeklenebilirliğine yardımcı olabilecek blockchain yönetimine katkı sağlayanların erişilebilirliğini artırmaktır.

Ethereum 2.0 Vs Ethereum – Arasındaki Farklar Nelerdir?

Birçok Ethereum hayranı, hâlâ ETH 2.0’ın, 2015’te piyasaya sürülen ilk versiyondan ne kadar farklı olduğunu merak etmekte. Ethereum’un orijinal versiyonu ile ETH 2 arasındaki temel fark, iş kanıtından POW algoritmasına geçmiş olmasıdır.

Ethereum, Merge’den önce kullanıcıların madencilik yoluyla blockchain üzerindeki işlemleri doğruladığı PoW modeliyle çalışıyordu. Bu modelde, madenciler algoritmik problemleri çözmek için yüksek güçlü bilgisayarlar kullanır. Bir blok içinde tutulan işlemleri doğrulaması gerekir. Bu işlemler tamamlandıktan sonra madenciler emeklerinin karşılığını alabiliyorlardı.

POW süreci oldukça fazla elektrik enerjisi gerektiriyordu. Ödül kazanmaya çalışanlar için süper bilgisayarların kullanıldığı madencilik çiftlikleri bile kuruluyordu.

POW, çevre üzerinde olumsuz bir etki yaratmıştır. Bu dünya genelinde hükümetlerin yeşil girişimlere geçmeye başladığı bir döneme rastlamıştır.

Hisse ispatı (PoS) modelinde doğrulama, stake etme şeklinde gerçekleşir. Stake işlemi yapanlar, katılımları karşılığında yaklaşık %2,84’lük Yıllık Faiz Getirisi (APY) karşılığında ödüller kazanabilir. Ethereum 2.0 incelemesi POW, işlemlerin doğrulanmasını gerektirmesi açısından madenciliğe benzese de, kullanıcıların ETH tokenlerini veya ilgili kripto parayı ağa stake etmesiyle çalışır.

Kullanıcılar stake işlemi yaparak blockchain içindeki işlemlerin doğrulanma sürecine katılabiliyorlar. Madenciler gibi stakerler de katılımları karşılığında ödüller alabiliyorlar. Ödüller, stakerların ağda ne kadar kripto para birimi stake ettiklerine bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.

Ethereum 2.0 incelemesi yaparken ek olarak, eski sürümde saniyede 15 işlem yapılabiliyorken, yeni PoS modelinde, saniyede yaklaşık 100.000 işlem gerçekleştirilebiliniyor.

Proof-of-Stake (POS) ve Proof-of-Work (POW)Karşılaştırması

Bu bölümde sizinle Proof-of-Stake ve Proof-of-Work kavramlarını derinlemesine inceleyip arasındaki temel farklılıklara vurgu yapacağız.

Enerji Verimliliği

POS ile POW arasındaki temel farklardan biri, bu modellerin çevre üzerindeki olumsuz etkisidir. Yukarıda bahsettiğimiz gibi, PoW algoritması önemli miktarda elektrik tüketir. PoS’un enerji bağımlılığı önceki modele göre %100 daha düşük seviyede bulunmaktadır.

Ethereum 2.0 incelemesi altında The Verge’de yer alan bir makaleye göre, eski sistem hakkında “Ethereum ağının yıllık Bangladeş’ın elektirik tüketimi kadar enerji tükettiği tahmin ediliyor” ifadelerine yer verilmiştir. Ethereum 2.0 elektrik tüketimi ağı Elon Musk kripto para piyasasıyla ilgili daha önce yaptığı bir konuşmasında, karbon ayak iziyle ilgili sorunları öne sürerek Bitcoin’i Tesla’da ödeme yöntemi olarak kabul etmeyi düşünmediğini belirtmişti.

Musk, 2021’deki bu kararın ardından yaptığı açıklamasında: “Bitcoin enerjisinin yüzde 1’inden azını kullanan diğer kripto para birimlerini inceliyoruz” yorumunu yapmıştı.

Ölçeklendirme Kapasitesi

Ethereum’un PoW’dan PoS’a geçişinin sonucu olarak, blockchain üzerindeki işlemleri doğrulamak için daha fazla kullanıcı sürece dahil olabilir.

Ethereum 2.0 incelemesi yaparken gördüğümüz bir önemli nokta PoS, PoW’dan daha erişilebilir özelliğiyle saniyedeki işlem sayısında önemli ölçüde artış kaydetti. Birleşme ( Merge ) öncesi 15 olan işlem sayısı birleşme sonrasında 100.000 işlemin üzerine çıktı.

CoinDesk, yaptığı açıklamada “15 Eylül 2023 itibarıyla Ethereum’da 806.759 aktif doğrulayıcının bulunduğunu tespit etti. Aktif doğrulayıcıların sayısı %43 artış gösterirken Ethereum doğrulayıcılarının sayısının bu yılın sonuna kadar 1 milyonu aşması planlanıyor.” ifadelerine yer verdi.

Artan Merkeziyetsizlik

Ethereum, Merge güncellemesinden bu yana ağ üzerinde yalnızca ölçeklenebilirliğini geliştirmekle ve enerji tüketimini azaltmakla kalmayıp aynı zamanda merkeziyetsizliğini de artırdı.

Ethereum 2.0 incelemesi yaparken ETH2 sürümü ile yukarıda bahsettiğimiz gibi, işlemleri doğrulayan katılımcıların sayısını da artırdığı görülüyor.

Ethereum eski sürümündeki PoW modeli nedeniyle katılımcıların sisteme giriş yapmasında büyük sorunlar bulunuyordu. Çünkü yüksek hesaplama gücüne sahip olanlar rekabet edebiliyor ve blockchain üzerindeki işlemleri doğrulayabiliyordu.

Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu’nun (NBER) yayınladığı makalesinde “Madencilerin en üst sıralamasındaki %10’u madencilik kapasitesinin %90’ını kontrol edebiliyorken yalnızca %0,1’i (yaklaşık 50 madenci) madencilik kapasitesinin %50’sini kontrol edebiliyordu.” ifadelerine yer verilmişti.

Proof-of-Stake’in Dezavantajları

Proof-of-Stake’in dezavantajı en büyük gücü olan ölçeklenebilirliğidir. Her ne kadar PoW, yüksek düzeyde elektrik ve bilgi işlem gücü gerektirsede, en iyi madencileri ayırt etmek için kullanılan temel özelliklerinden birisiydi.

PoS doğrulaması ve ödüller, kişilerin ne kadar kripto para birimini stake ettiğine göre belirlenir. Bu da işlem doğrulama üzerinde dengesiz bir dağılıma yol açabilir.

Ethereum 2.0 incelemesi yaparken ek olarak, yukarıda belirtilen faktörlerden dolayı güvenlik, PoW modelinde biraz daha düşük olabilir. Ağda ne kadar çok katılımcı varsa, mantıksal olarak saldırı olasılığı da aynı oranda artma ihtimali bulunur.

Ethereum 2.0 Nasıl Çalışır?

Ethereum Merge güncellemesi ardından ETH 2.0’ın temel çalışma prensibi staking mekanizmasına geçiş yapıldı. Yeni konseptle beraber çalışan Ethereum, artık yüksek enerji tüketen madenciler yerine blok zinciri üzerinde işlemleri doğrulamak için doğrulayıcılar kullanarak çalışıyor.

Ethereum 2.0 stakinge katılmak için yapmanız gerekenler ise şu şekilde sıralayabiliriz:

İlk olarak, akıllı sözleşme yoluyla belirli miktarda kripto para birimini Ethereum ağında kilitlemeniz gerekir. Yaptığınız bu işlem ile daha sonrasında blockchaindeki işlemleri doğrulayarak validator statüsünde yer alırsınız.

Algoritma, kilitlenen kripto para miktarına bağlı olarak işlemleri doğrulamak için doğrulayıcıları veya stake edenleri seçecektir

Sonuç olarak, ağa ne kadar çok stake yaparsanız, blockchain işlemlerini doğrulamak için seçilme şansınız da o kadar yüksek olur. Doğrulama tamamlandıktan sonra yaptığınız işlemler karşılığında kripto para birimiyle ödüllendirilirsiniz.

Neden Ethereum 2.0’a Geçilmeli?

Ethereum 2.0 incelemesi yaparken ETH 2.0’a geçişin temel nedenini şüphesiz çevreye sağlayacağı faydaları olarak değerlendirebiliriz.

Farklı endüstrilerdeki ağır karbon emisyonuna neden olanlar yeşil trende ayak uydurarak daha çevreci olmanın yollarını araştırmaya başladı.

Dünya geneli yenilenebilir enerjiye geçiş ya da elektrikli araçlar gibi daha fazla çevreci çözümlere yönelirken kripto dünyası da bu akıma uyum sağlamak zorundadır. ETH 2.0 güncellemesi bu trende geçişte önemli bir adım olabilir.

Ethereum 2.0 incelemesi yaparken ek olarak, bu güncellemeyle, daha fazla katılımcının işlemleri doğrulayarak blok zincirinin yönetilmesine yardımcı olmakta. Bu ekosistem içindeki erişilebilirliği de artıracak.

Sonuç olarak, herkese açık ağ daha merkeziyetsiz hale gelecek ve stake edenlere ekosistemin bir parçası olmaları için daha fazla fırsat sunulacak.

Ethereum 2.0’ın Geleceği

Merge güncellemesinin üzerinden birkaç yıl geçmesinin ardından ekosistem gelişmeye devam etmektedir. Ethereum 2.0 fiyatı henüz rekor bir seviyeye ulaşmamış olsa da Vitalik’in aşağıdaki tweet’inden bu yana önemli bir büyüme gözlemlenmiştir. Ethereum 2.0 tweet 2022 Eylül ayında Ethereum’un değeri 1.300 dolar civarındayken, 2024 başlarında 2.300 dolar seviyelerinde işlem görmekte.

Proof of Stake’e geçiş, çevreye olumlu etkileri nedeniyle kripto piyasasında yer almak isteyen ve çevre dostu bir çözüm arayışında olanların onu daha fazla benimsenmesine neden olabilir. Bu güncellemedeki en önemli gelişme, işlemlerin saniyede 100.000 kapasiteyle onaylanma hızı olmuştur

Ethereum’un Kurucu Ortağı Vitalik Buterin, 2024 yılına giriş yapmadan önce “The Merge, The Sourge, the Scourge, the Verge, the Purge ve the Splurge” gibi çeşitli alanlardaki güncellemeleri içeren bir yol haritası yayınladı.

Ethereum 2.0 incelemesi yaparken akıllara, kripto para birimlerinin genel etkisi açısından, Proof of Stake’e (PoS) geçme kararı, şu soruyu getirdi: Neden Bitcoin bu geçişi yapamıyor?

Ethereum 2.0 İncelemesi Son Düşünceler: Ethereum Sizin İçin Doğru Karar Mı?

Merge’den bu yana Ethereum’un değeri 1.000 doların üzerinde artış göstermiştir. Bu nedenle finansal açıdan gelecekte yükseliş potansiyeli izlenimi vermektedir. Ancak, hala cevaplanması gereken bir soru var: Ethereum sizin için doğru yatırım kararı mı?

Ethereum 2.0 incelemesi yaparken genel olarak, Ethereum’un ölçeklenebilirlik ve basitlik üzerine odaklanması, ağın daha geniş çapta kabul görmesi için kritik alanlar olarak görülmektedir.

İncelediğimiz kadarıyla, hisse kanıtına geçişin yavaş yavaş meyvelerini vermeye başladığını ve uzun vadede kripto tarihinde önemli bir an olabileceğini görebiliyoruz.

Merge güncellemesinin gelecekteki gelişmeler için temel oluşturacağına inanıyorsanız, bu kripto para birimine yatırım yapmayı düşünmek için herhangi bir tereddüte gerek yoktur.

Sıkça Sorulan Sorular

Ethereum Merge’nin faydaları nelerdir?

Ethereum Merge güncellemesi, daha fazla katılımcının blockchain üzerindeki işlemlerin doğrulanmasına yardımcı olmasını sağladı. Bunun sonucunda saniyedeki işlem sayısı artarak saniyede 100.000 işlemin üzerine çıktı. Son olarak ise yaklaşık %100’den daha fazla oranda enerji verimliliği sağlamıştır.

Proof-of-Stake ve Proof-of-Work arasındaki farklar nedir?

Proof-of-Stake(PoS), kullanıcıların blockchain üzerindeki işlemleri doğrulamak için kripto para birimlerini stake etmelerini gerektirir. Proof of Work (PoW) ise, kullanıcıların ağdaki etkinliği doğrulamak için yüksek güçlü bilgisayarlar kullanarak karmaşık matematiksel hesaplamaları tamamlamasını gerektirir.

Ethereum 2.0 iyi bir yatırım mı?

ETH 2.0’ın piyasaya sürülmesinden bu yana Ethereum’un fiyatı artış gösterdi, daha geniş çapta benimsenmesi durumunda yükselme potansiyeline sahip olabilir.