100.000 Dolarınız Olsa Uzun Vadede Ne Alırsınız?

Erkan Öz
| 4 min read

Twitter’da dolaşırken Amerikalı finans muhabiri Olivia Voz’un ( @TheVoz4Real ) açtığı bir ankete denk geldim. Olivia sormuş:

Bitcoin mi Ethereum mu?

100 Bin dolarınız olsa uzun vadede hangisine yatırırsınız?

Bitcoin mi? Ethereum mu?

Anketin ilk 2 saatinde 600’den fazla oy kullanılmış ve ağırlık %65 ile Bitcoin’den yana çıkmış.

Elbette bu kadar az sayıda kişinin oyu belirleyici değil ama bu kişiler neden yoğun olarak Bitcoin tercih etmiş isterseniz tahmin etmeye çalışalım:

Her şeyden önce hala Bitcoin dünya genelinde çok daha bilinir bir marka. Özellikle de kripto paralarla henüz derinlemesine ilgilenmemiş kişiler için. Bitcoin 11 yıldır herhangi bir yöneticisi, pazarlama departmanı ya da milyarlarca dolarlık bir reklam bütçesi olmamasına rağmen en büyük kripto para olarak dünya çapında kendisini kabul ettirdi. Bitcoin bu marka değeri ve ulaştığı kullanıcı sayısının oluşturduğu ‘ağ etkisi’nin gücünü hissettiriyor. Üstelik kurucusu Satoshi Nakamoto’nun yıllardır ortada olmaması ve gerçek kimliği bilinmemesine rağmen.

Oysa Ethereum‘un kurucusu belli: Vitalik Buterin. Her zaman bir yerlerde projesi ile ilgili açıklamalarda bulunma ve çalışmasını kararlarını savunma imkanına sahip. Buna rağmen Ethereum’un dünya çapında Bitcoinin marka gücüne ulaşması şimdilik güç görünüyor.

Ancak Ethereum Bitcoinden daha yeni bir teknoloji, biraz daha iyi işlem hızına sahip ve üstelik geleceğe yönelik başarmak istedikleri çok çok daha kapsamlı. Ethereum dünyanın en büyük sanal bilgisayarı olmak, binlerce başka blokchain projesinin üzerinde yer alacağı platform haline gelmek vb çok büyük hedeflere sahip.

Bitcoin topluluğu ise zaman içinde gündelik alışverişlerde kullanım hedefinden bile koptu. Yani topluluk artık Bitcoin ile kahve satın alabileceği günleri beklemekten vazgeçti. Dijital altın yani değer saklama işlevi şuanda Bitcoin için ön planda.

Bu durumda daha yeni ve daha geniş hedeflere sahip olan bir kriptopara neden uzun vadede yatırım olarak tercih edilmemiş olabilir?

Burada muhtemelen yatırımcı için en temel unsurlardan biri olan güven unsuru ön plana çıkıyor. Bitcoinin mesajı çok kısa ve net: “Bitcoin sınırlı bir değer saklama aracıdır, ekonomi geliştikçe Bitcoin’in değeri artacaktır.”

Mesaj kısa ve net olduğu gibi ayrıca denenmiş ve güvenilir bir mesaj. 11 yılda Bitcoin değer saklama aracı olarak kendine güvenenleri oldukça mutlu etti. Yatırımcısına 300.000 kattan daha fazla değer artışı sağladı.

Oysa Ethereum da mesaj aynı anda farklı farklı kanallara doğru akıyor. Bazı alanlarda netlik bulunmuyor. Örneğin Ethereum arzı sınırlı bir para birimi midir yoksa değil midir? Ya da şu anda dolaşımda kaç tane Ethereum vardır gibi sorular hala tartışmalara yol açıyor.

En önemlisi de bu mesaj ve bu hedefler henüz denenmiş ve başarıya ulaşmış değil. Yaz aylarında Ethereum üzerine bina edilen merkeziyetsiz finans (DeFi) projeleri popüler olunca, ikinci büyük kripto paranın mevcut altyapısı bu küçük başlangıcı bile kaldıramadı. Ethereum ağında sıkışmalar meydana geldi ve işlem ücretleri inanılmaz miktarlara sıçradı.

Bitcoinin mevcut işlem hızı saniyede 3-5; Ethereumun ki ise 15-20 civarında. Bitcoinin hedefi son derece dar olduğu için bu hız değer saklama amacı açısından yeterli. Ethereum ise hem DeFi için bile yeterli hıza sahip değil hem de bir sürü başka başka hedefleri var. Bugünlerde Ethereum, ETH 2.0 ile işlem hızlarını arttırarak çok çeşitli hedefleri için gerekli altyapıyı oluşturmayı amaçlıyor.

Ethereum Aralık ayında başlayacak bu yeni süreçte başarı kazanırsa elbette uzun vadeli yatırım için çok daha çekici hale gelecektir. Ancak yatırımcılar henüz bu girişimin başarılı olup olmayacağını bilmedikleri için uzun vadede öncelikle Bitcoini tercih ediyor olabilirler.

Bir önemli noktada 2017’den itibaren Bitcoinin kendi rakiplerine karşı adeta meydan muharebelerine girmesine rağmen galip gelmiş olması. Milyarlarca dolar ve çok ünlü isimlerle desteklenmesine rağmen rakiplerinin Bitcoini bitirmek için yaptıkları saldırılar hüsranla sonuçlandı. Oysa her gün Ethereum için yeni ve daha şimdiden çok daha gelişmiş teknolojilere sahip rakipler çıkıyor. Örneğin Solana, Polkadot ya da Avalanche vb…

Sonuçta yatırım bir risk değerlendirme işidir. Ethereum‘un da rakiplerine üstün geleceğini ve 2.0 projesinde başarılı olacağını düşünen yatırımcı önceden alım yaparak daha fazla riske girebilir. Olaylar riski seven yatırımcının umduğu gibi gelişirse kazanç sıradan yatırımcılardan çok daha fazla olacaktır. Ancak beklentiler gerçekleşmezse bu defa da risk alan yatırımcı daha fazla kaybeden taraf haline gelecektir. Kriptopara piyasalarının çok hareketli ve haberlere çok duyarlı bir piyasa olduğunu da unutmamak gerek.