Cryptonews Exclusives Borç Limite Dayandı

Borç Limite Dayandı

Günümüzde devletler genelde harcamalarını borçlanarak gerçekleştirir. Toplanan vergiler masrafları karşılamak için tam olarak yeterli olmaz. Devletlerin birçoğu bütçe açığı verir. İşte bu eksik kısımların finansmanı borçlar ile sağlanır.

Süper güç olarak kabul edilse de ABD’de de durum farklı değildir. Amerikanın kurucuları, devlet yöneticileri borçlanma işini abartmasınlar diye bir borçlanma limiti koymuş. Hazine bu limite dayanırsa artık daha fazla borç alamıyor. ABD bu duruma düşerse başta önceki borçların faizlerinin karşılanması olmak üzere bir çok ödeme yapılamaz hale gelir. Satın almalar ve rutin harcamalar gerçekleşemediği için bir çok kamu kurumu iş göremez duruma girer. Yine maaşlar ödenemediği için bir çok devlet kurumu kapanabilir. Milyonlarca devlet görevlisi bir anda işsiz kalabilir. Elbette devlet ile iş yapan özel sektör de ödeme alamayınca benzer durumlarla karşılaşır. Kriz uzun sürerse ekonomi resesyona bile sürüklenebilir.

Tahmin edebileceğiniz gibi borç limiti aslında halkı oyalamaya yönelik bir oyundan başka bir şey değil. Güya var olan borç limiti Amerikan devletinin borçlarının sürekli hızla artmasını engellemiyor. Örneğin 2001-2009 yılları arasında başkanlık yapan George Bush kendisinden önce gelen tüm ABD başkanlarının yaptığı toplam borç kadar borç yaptı. 2009-2016 Döneminde başta olan Barack Obama da yine kendisinden önce görev yapmış tüm başkanların yaptığı kadar borcu devletin ve dolayısıyla Amerikan halkının üzerine yükledi. Buna Bush dönemi de dahildi! Son iki Başkan Trump ve Biden ise 2017-2023 arasında altı yılda devletin borcunu 20 trilyon $’dan 31,4 trilyon $’a yükseltti.

abd baskanı trump — *Yaratıcı: Bloomberg | Katkıda Bulunan: Bloomberg via Getty Images*

Peki limit varsa bu kadar borç nasıl oluyor? Borç limitini arttırma yetkisi Kongre’de. Başkan ve Kongre aynı partilerin elindeyse limit geldiğinde tekrar yükseltiliyor ve borçlanma devam ediyor. Ancak yasama ve yürütme farklı partilerde ise o zaman Kongre’yi kontrol eden parti Başkan’ı sıkıştırmak amacıyla borç limitini arttırmak için çeşitli tavizler istiyor. Başkanlar uzun süre bu tavizleri vermiyor. Piyasalarda endişe yaşanıyor. Ancak genelde son dakikada bir anlaşma oluyor ve hali hazırda dünyanın ‘tek süper gücü’ olarak kabul edilen ABD, temerrüde düşmekten ve ekonomik yıkama uğramaktan kurtuluyor.

Zaman zaman görülen borç limiti krizlerinin en serti 2011 yılında yaşandı. O tarihte taraflar ancak 29 Temmuz’da yani Hazine’nin borçlanma limitine ulaşmasına sadece iki gün kala bir uzlaşmaya varabildi. Piyasalar bu gerginlik sırasında ciddi yara aldı.

ABD Gösterge borsa endekslerinden SP500, anlaşmaya varılan hafta ve bir sonraki haftada yer alan 10 iş gününde toplam %10,8 değer kaybetti. Aynı tarihlerde altın %2,5 arttı. Hafta sonu da işlem gören Bitcoin’de ise kayıplar 12 iş gününde %44’ü buldu! Ancak Bitcoin o dönemde hızla 30 $’a tırmanıp bir zirve yaptıktan sonra yine hızla %50’den fazla düşmüştü. Yani Bitcoinde kendi iç dinamiklerinden kaynaklanan bir panik de yaşanıyordu.

Tekrar bugüne dönersek, Hazine Bakanı Janet Yellen borçlanma limitinin 1 Haziran’da bile dolabileceğini belirtti. Kongre Bütçe Ofisi ise en geç Haziranın ilk iki haftası içerisinde limitin tükeneceğini ifade etti. Şimdilik piyasalarda 2011 tarzı bir tepki görmüyoruz. Bu haftanın ilk dört işlem gününde SP500 yaklaşık %1 geriledi. Altın %0,05 civarında değer kaybederken, Bitcoin ise %1,2 düştü. 2011 Borç Limiti Krizi’nin tamamında görülen fiyat hareketlerinin benzerini tekrar yaşayacağımıza dair elimizde herhangi bir delil bulunmuyor.

Ancak şu anda tüm dünyada global resesyon tartışması olduğunu da unutmamak gerek. Bu nedenle borç limiti konusunda anlaşma sağlanamayan her geçen gün özellikle borsa ve kripto varlıklarda satış baskısının devam etmesine neden olabilir.

___