“Dünya Özel Paraya Hazır” – JPMorgan
Büyük bir yatırım bankası, vizyonun gerçeğe dönüşmeden önce üstesinden gelinmesi gereken engeller olsa da, dünyanın Facebook’un Librası gibi bir “özel para”nın geniş çapta benimsenmesinin eşiğinde olabileceğini tahmin ediyor.

Kaynak: iStock/danielvfung
Geçtiğimiz hafta sonu büyük yatırım bankası JPMorgan Chase tarafından yayınlanan JPMorgan Perspektifler raporuna göre, insanlar, özel bir kurum tarafından yayınlanan herhangi bir para birimi anlamına gelen “özel para”yı, benimsemeye hazırlar. Bunun argümanı, bugün bildiğimiz şekliyle fiat para biriminin büyük çoğunluğunun, kademeli rezerv bankacılığı yoluyla zaten özel olarak düzenlenmiş olmasıdır.
Bugün tüm ulusların benimsediği bu sistemde, özel bankalar, her kredi verildiğinde gerçekten elektronik bir para yaratırlar. Bununla birlikte, çoğu ülkedeki hükümetlerin nakit verme konusunda hala tekelleri vardır, ancak bu toplumda yapılan tüm parasal işlemlerin çok küçük bir kısmını oluşturmaktadır.
Blockchain, dijital para birimi ve kripto para birimi: Ana akıma geçiş mi? başlıklı raporda, bankalar sabit paraların rolüne büyük önem vermiştir. Bu arada rapor, yüksek oynaklıklarından ötürü geleneksel kripto para birimlerini büyük oranda reddetmiştir ve “oynaklığın daha geniş bir şekilde benimsenmesi için ciddi bir engel olmaya devam ettiğini” belirterek, kriptonun şu anda portföy çeşitlendirmesi ve riskten korunma için bir varlık olarak “sınırlı bir rolü” olduğunu söylemiştir.
Rapora göre, finansal varlıklar tarafından desteklenen sabit paralar, büyük ölçekte kabul görebilecek ve geleneksel fiat para birimlerine meydan okuyabilecek türde varlıklardır. Bununla birlikte, sabit para ihracatçılarının, işlerinin şu ana kadarki durumla karşılaştırıldığında tamamen yeni bir düzende, düzenleyici inceleme ile karşı karşıya kalabileceği konusunda hazırlanmalıdır; düzenleyiciler, geleneksel bankalara aynı şekilde davranmaktadır. JPMorgan’ın belirttiği gibi, “bunu [özel para ihraç etme] yapma ayrıcalığı, önemli düzenleyici gözetimi ve maliyetli uyum yükümlülükleri ile birlikte gelir.”
Aynı notta, rapor, geleneksel bankacılıktaki blockchain tabanlı çözümlerin hala “üç ila beş yıl uzakta” olduğunu tahmin ederken, “hızlı benimsenmenin, ölçeğin altında yatan teknoloji ve önemli derecedeki düzenleyici gözetimi ihtiyacı tarafından engellendiğini” söylendi.
Sonuç olarak, rapor yazarları, sabit paranın kabul edilmesi için -bir onay mührü olarak görülebilen- hükümete vergi ödenmesinin, düzenleyici sınırlamalar olarak “önemli” olduğunu yinelemişlerdir. Buna ek olarak, proof-of-work mantığıyla çalışan kripto paraların, istikrarlı teminatlarını ve enerji gereksinimlerini potansiyel sınırlamalar olarak listelenmiştir.
Raporda, “Verimlilikte, önemli ve devam eden gelişmeler olmadığı sürece, gerçek anlamda, dağınık sabit paraların küresel ölçeğe ulaşması çok zor olacaktır. İşlemleri doğrulamak ve ana defterin bütünlüğünü korumak için merkezi bir otoriteye güvenmek olası bir çözümdür, ancak gerçek [dağınık bir ana defter teknolojisi] ile aynı faydaları sunmaz,” sonucuna varılmıştır.