Enflasyon Önce Aklınızı Yer

Erkan Öz
| 6 min read
Kaynak: Adobe/tanu

Twitter’da dün bir mesaja denk geldim. Bir beyfendi Aralık ayında satın aldığı arsaya TL bazında %40 fazla fiyat teklif edildiği için son derece mutlu olmuştu. Üstelik yorumlara baktığımda gördüm ki herkes de bu değer artışına gıpta ediyor, keşke biz de alsaydık diyordu. Önce klavyeye sarıldım, sonra genç adamın ve takipçilerinin mutluluğunu bozmamaya karar verdim. Ancak acı gerçek şu:

Türkiyede yıllık enflasyon resmi verilere göre %60, bağımsız araştırmacılara göre ise gerçekte %140. Bu durumda son bir yılda her ay %11,66 civarında reel enflasyon meydana geldi. Böylece Aralık-Nisan döneminde 5 ayda oluşan gerçek enflasyon ise %58,3 oldu. Yani malımın değeri %40 arttı diye sevinen yatırımcı, aslında %18,3 zarar etti!

Karşılıksız ve sınırsız para basma ve sonucunda meydana gelen enflasyon işte bu şekilde önce insanların aklını kemirir. Fiyat ve değer algılamalarını bozar. Sene başında asgari ücrete büyük bir zam yapıldığında, asgari kazançla yaşayanların çoğu nasıl da sevinmişti hatırlayın. Fakat kısa sürede ortaya çıktı ki zamlı asgari ücretin gerçekte satın alabildiği mal miktarı hızla eridi gitti.

Aynı durum bugün emlak fiyatlarında meydana geliyor. TV’ler, gazeteler, sosyal medya uçan ev fiyatları haberleri ile dolu. TÜİK ve TCMB verilerine göre Şubat’ta konut fiyatları yıllık bazda: 

-Türkiye genelinde %96,1

-İstanbul’da %106,3 

-Ankara %97,1

-İzmir de ise %90,1 arttı. 

Bu oranların tamamı gerçek yıllık enflasyon olan %140’ın altında. Demek ki gerçekte konut fiyatları artmıyor aksine konutlar değer yitiriyor.

Şimdi kafanızı biraz daha karıştıralım. Sadece TL değil dolar enflasyonu da önemli. TSKB Gayrımenkul Değerleme’nin araştırmasına göre Türkiye’de konut metrekare fiyatı Ocak 2019-Nisan 2022 döneminde 436 $’dan 624 $’a yükseldi. Araştırmanın paylaşıldığı haberin başlığı ise şöyle “Konutta dolar bazlı dört yıllık fiyat artışı %43”. Öncelikle süre dört yıl değil üç yıl dört ay. Ayrıca bu süre zarfında dolarda da enflasyon var. Kümülatif %10,95. Tabi bu resmi rakam. Gerçeği en az iki katı yani %21,9. Öyle ise değerlemeler doğru yapıldıysa bile yaklaşık 3,5 yılda konutta gerçek fiyat artışı sadece %21,1. Bu da yıllık olarak yaklaşık %6,33 değer artışı anlamına geliyor. 

Özetle ortada uçan kaçan konut değerleri filan yok. Ya konut fiyatları TL bazında değer yitiriyor ya da en olumlu senaryoda bile son derece rutin değer artışları söz konusu. Dünyanın her yerinde sınırsız şekilde karşılıksız para basanlar insanların fiyat algıları ile oynuyor. Böylece aslında değeri artmayan varlıkların değerini artıyor gibi gösterip bu vatandaşların cebinden para aldıklarını saklıyorlar. Gerçekte meydana gelen varlık değerlerinin artması değil para birimlerinin değerinin düşürülmesidir. Ve elbette her koşulda maaş zamları düşük kalır ve para biriminin değeri azaldığı için insanların alım gücü feci şekilde eritilir. En son bizim emeklilerin başına geldi. Bayram geliyor diye bir ümit bekliyorlardı. İkramiye zam oranı bırakın enflasyonun altında kalmayı açıkça: Sıfır oldu! Yüksek enflasyonda varlıkların değeri artmaz, vatandaşın cebinden para çalınır ve alım gücü düşürülür.

Büyük enflasyonlarda tek avantajlı olan  kesim çok yüksek miktarlarda enflasyonun altında faizle kredi alabilenlerdir. Vatandaşların cebinden alınan gerçek değer kredi mekanizması ile işte bu ayrıcalıklı azınlığa aktarılır.

Dünyanın her yerinde bu mekanizma görülmesin diye medyada sürekli taklalar atılır. Siz de görüyorsunuz içeride ve dışarıda “Enflasyon Geçici”, “Para Basma ile Enflasyonun Alakası Yok”, “Hepsi Putin’in Suçu”, “Ev Fiyatları Uçuyor”, “Dıj Güçler” diye haberler yapıldı, yapılıyor.

Medya enflasyon canavarı büyüdükçe onun en büyük rakibi olan kriptovarlıklar üzerine de çullanıyor. Fed’in daraltma politikaları nedeniyle tüm piyasalar düşerken borsaları vs fazla haber yapmıyorlar. Ama Bitcoin’de düşüş olunca iğneleyici başlıklar ve sunumlarla bunu gündem yapmaya çalışıyorlar.

Yukarıdaki TSKB Gayrımenkul Değerleme araştırmasının zaman dilimini baz alalım. 1 Ocak 2019’da Bitcoin 3843 $’dı. Bugün 42000 $! Üstelik düşüşlerden sonra. Aynı dönemde kümülatif gerçek dolar enflasyonu olan %21,9’u da düşelim: Bitcoin’de reel artış %754!

Elbette Bitcoin’de inişler çıkışlar, düşüş sezonları, yükseliş sezonları olacak. Ama uzun vadede kriptovarlıklar enflasyona karşı en kuvvetli yatırım aracı. Ata Portföy CEO’su Mehmet Gerz’in 19 Mart’ta Twitter’da yaptığı paylaşıma göre son 10 yılda 100 $’lık yatırım en iyi  klasik yatırım seçeneği olan ABD teknoloji hisselerinde 588 $’a çıktı. Borsa İstanbul’a yatırılan 100 $ ise 45 $’a düştü. Ancak aynı dönemi ben hesapladığımda Bitcoin’e yatırılan 100 $’ın ulaştığı değeri nasıl görüyorum: Tam 836 bin $!

Şimdi son 3,5 yılda gerçekte sadece %21 yükselmiş olan konutlar uçuyor diye manşetlerde; aynı dönemde %754 tırmanan Bitcoin tu kaka öyle mi! Aklınızı enflasyona ve medyaya yedirmeyin…

____

İlginizi çekebilir:
Yüksek Enflasyona Karşı Bitcoin
Tüm Dünyanın Sorunu: Enflasyonda Hile
____
İş birliği bağlantılarımızı takip edin:

Yeni nesil ticaret platformu PrimeXBT ile kripto satın alın

Kripto paralarınızı Ledger ve Trezor gibi cüzdanlarla güvenle saklayın

NordVPN ile kripto işlemlerinizi anonim hale getirin

 

Son dakika haber ve gelişmelerden haberdar olmak için bizi Twitter, Facebook, Instagram ve Telegram‘dan takip edin!.