Yellen Neden Ukrayna’da?
Amerikalı üst düzey yetkililer Rusya’ya karşı destek olmak amacıyla Ukrayna’ya zaman zaman sürpriz ziyaretler gerçekleştiriyor. 20 Şubat’ta Başkanı Joe Biden, Ukrayna Lideri Zelensky ile Kiev’de bir araya gelerek verilen desteği en üst seviyeye çıkardı.
Dışişleri ya da savunma yetkililerinin hatta başkanın Ukrayna ziyaretleri mutlaka bir anlam ifade eder ancak 27 Şubat’ta bir de ne görelim: ABD Hazine Bakanı Janet Yellen Kiev’de. Bu birçoklarını şaşırttı. Amerika’nın maliyesinden sorumlu Yellen Teyze’nin ne işi vardı savaşın ortasında cephe hattında?
Strateji uzmanlarına “ABD’nin en güçlü silahı hangisidir?” diye sorsanız muhtemelen “nükleer füzeleri”, “uçak gemileri”, “F-35 ya da F-22 uçakları” vb cevaplar alırsınız. Oysa ABD’nin en güçlü silahı ‘sınırsız dolar’dır. Neden mi?
ABD, 1971’de dolar ile altının bağını kopardığından beri dünyaya mal satıp para kazanan bir ülke değil. Amerika, 90’larda çok çok kısa bir dönem hariç tutulursa, her yıl devasa cari açıklar veriyor. 2000’li yılların başından itibaren Amerikalılar her yıl 100 ila 200 milyar dolar civarında değişen miktarlarda cari açık verdi. 21 Aralık’ta son açıklanan verilere göre 3. Çeyrek sonu itibariyle ABD’nin yıllık cari açığı 217 milyar dolar.
Aynı Amerika bu açıkları rezervlerden karşılamıyor. Çünkü anlamlı bir döviz rezervi yok. Washington yönetiminin Ocak sonu itibariyle döviz rezervi sadece 37,8 milyar dolar. Üstelik ülke tepeleme borçlu. Devlet borcunun bir yıllık üretime oranı %129. Tüm bu verilere göre Amerika sınırsız dolara geçtikten sonra, son 52 yılda üretim yapıp dünyaya satarak para kazanmak yerine, dünyadan her türlü mal, hizmet hatta insan kaynağını alıp karşılığında sadece yeşil mürekkepli bir takım kağıt parçaları veriyor.
“Amerika’nın ekonomisi bu durumdaysa savaşa da çok fazla para harcayamaz” diye düşünebilirsiniz. Oysa durum tam tersi.
Yukarıdaki grafikte Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) verilerine göre dünyada en çok askeri harcama yapan 8 ülkenin 2021 yılı savunma bütçelerini görüyoruz. ABD, 801 milyar dolarlık ordu harcaması ile en tepede yer alıyor. Bu miktar, en büyük rakipleri Çin’in 2,7 ve Rusya’nın 12 katı! Listede geriye kalan yedi ülkenin tamamını toplasanız Amerika kadar askeri harcama yapamıyorlar.
Amerika’nın rezervi yoksa, borçları dağları aşmışsa, yurtdışına sattığından çok daha fazla mal satın alıyorsa ve sürekli devasa cari açıklar veriyorsa, bu kadar çok askeri harcamayı nasıl yapıyor?
El Cevap: Bol bol dolar basarak!
Dünya ülkeleri doları rezerv para olarak kabul etmeye devam ettiği sürece, ABD istediği kadar sınırsız şekilde dolar üretebilir. Böylece hem her türlü mal ve hizmeti dünyanın başka ülkelerinden satın alabilir, hem de istediği anda dünyanın her yerine müdahale edecek koca bir orduyu besleyebilir.
Öyleyse ABD ordusunun en büyük gücü nükleer füzeler, uçak gemileri, F-35 uçakları, tanklar ya da askerler vs değil bizatihi sınırsız doların kendisidir. Çünkü dünya doları kabul etmezse ABD bu büyük savaş makinesini çalıştıramaz.
İşte tam da bu yüzden ABD merkez bankası Fed yandım yandım enflasyonu düşürmeye çalışıyor. Eğer dolar üzerinde fazla enflasyon olursa, başka ülkeler dolar ile rezerv tuttuklarında paralarının hızla eridiğini görür. Böyle bir senaryoda kimse dolar kabul etmemeye başlar ve Amerika’nın devasa ordusunun dayandığı yegane güç çöker.
Kongre Araştırma Servisi’nin bir raporuna göre ABD, 2014-2023 arasında Ukrayna’ya 34 milyar dolarlık askeri yardım gönderdi. Sınırsız şekilde dolar üretmese ve dünya doları kabul etmese Amerika’nın Ukrayna savaşını yürütecek bir ekonomisi de yok. ABD’nin sıfır maliyetle havadan ürettiği her dolar, aynı zamanda düşmanlarına atılmış bir kurşun iken, Hazine ve Maliye’den sorumlu Yellen Teyze’nin Kiev’de boy göstermesi gayet doğal. Bir gece ansızın Fed Başkanı Jerome Powell da Kiev’e inerse şaşırmam…
________
İlginizi çekebilir:
- Bitcoin Boğaları Önemli On-chain Metrikleri Yükselişiyle Heyecanlandı – BTC’de Ralli Devam Edecek mi?
- Bitcoin Piyasası 2023’te Karlılığa Dönüyor mu? Yaygın Olarak Takip Edilen On-chain Göstergesini Sizler İçin İnceledik
- Microstrategy’nin Bitcoin varlıkları Silvergate gözetiminde mi?
