En Popüler Kripto Para Terimleri

Eğer kripto alanında yeniyseniz, HODL ve FUD gibi kripto terimleri muhtemelen kafanızı karıştıracaktır.

Bu kripto sözlüğünde, en popüler kripto para terimleri nelerdir sorusuna cevap aradık. Bu terimleri açıkladık. Kripto para birimi tanımlarının Türkçe açıklamalarını sade bir şekilde sunduk. Şimdi gelin hep birlikte terimlerimizi inceleyelim.

Kripto Para Terimleri

Tüm Zamanların En Yüksek / Tüm Zamanların En Düşük

Bu ifadeler ne anlama gelir? Tüm zamanların en yüksek değeri, bir kripto para biriminin şimdiye kadar ulaştığı en yüksek fiyatı ifade eder. Tüm zamanların en düşük değeri ise en düşük fiyatı ifade eder. Bu ifadeler hisse senetleri, endeksler ve emtialar gibi diğer yatırım piyasalarında da kullanılır.

Altcoinler

Altcoin terimi, Bitcoin dışındaki kripto para birimlerini ifade eder. Altcoinler, Ethereum gibi diğer iyi bilinen kripto para birimlerinin yanı sıra daha az bilinen binlerce coin ve tokeni da içerir.

Atomik Takas

Bazen zincirler arası atomik takaslar olarak da adlandırılır. Basitçe, kullanıcıların tek bir işlemde ve üçüncü taraf bir aracı olmadan farklı blok zincirlerinden token alışverişi yapabildiği işlemlerdir. Atom terimi, ya hep ya hiç doğasını ifade eder. İşlem tamamen sonlanır veya eski durumuna döner. Süreç, bilgisayar programlarını kullanır. Bunlar, blockchain ağlarında çalışan akıllı sözleşmeli programlardır.

Ayı Piyasası

Bir varlığın veya varlık sınıfının değerinin %20 veya daha fazla düşmesi durumunda ortaya çıkar. Ancak bu terim genellikle piyasa duyarlılığının düştüğü ve yatırım camiasının ufukta daha fazla düşüş gördüğü durumlarda kullanılır. Yani düşüş eğilimi, yatırımcıların kötümser bakış açısını ifade etmektedir.

Blok

Bloklar, işlemlere veya daha basit bir ifadeyle işlem gruplarına yönelik kaplardır. Örneğin Bitcoin Blok 825.353’ün içerdiği işlem sayısı 3.329’dur. Önceki blok 2.021 işlem içeriyordu. Bu bloklar, önceki tüm bloklarla birlikte Bitcoin blok zincirini oluşturmak için bağlanır.

Blockchain

Blockchain, merkezi olmayan bir defterdir. İşlem “bloklarını” birbirine bağlayarak bir kripto ağındaki bakiyeleri ve işlemleri izlemenin bir yoludur. Kripto ağları, her blok için hexadecimal (onaltılık) (harfler ve sayılar) bir “hash” değeri oluşturmak için bir şifreleme algoritması kullanır. Bu, blokları bir zincir oluşturacak şekilde birbirine bağlayan bir sonraki bloğun parçası haline gelir.

Blok Ödülü

Zincire başarıyla blok ekleyen kullanıcılara verilen kripto para birimini ifade eder. Blok ödülleri, her bir blok zincirinin protokolüne bağlı olarak değişkenlik gösterir. Yeni basılan kripto para birimini veya ağ kullanıcıları tarafından ödenen işlem ücretlerini içerebilir.

Boğa Piyasası

Bir varlığın değeri %20’den fazla arttığında ve yükselmeye devam ettiğinde gerçekleşir. Terim bireysel varlıklara atıfta bulunabilir. Ancak daha yaygın olarak varlık sınıfları veya pazar bölümleri bağlamında kullanılır. Boğa hissi, yatırımcıların gelecekteki fiyatlar konusunda iyimser olduğu zamanı ifade eder.

Soğuk depo

Kripto terimi soğuk depolama, özel anahtarların, internete açık olmayacağı bir şekilde bir kripto cüzdanında oluşturulması ve saklanmasını ifade eder. Bunun alternatifi, özel anahtarların internete bağlanan bir cihazda saklandığı ve muhtemelen riski artırdığı sıcak cüzdan olabilir.

Uzlaşma

Kripto bağlamında fikir birliği, ağ düğümleri (özel bilgisayarlar) arasında blok zincirinin durumuna ve işlemlerin geçerliliğine ilişkin anlaşmayı ifade eder. Kripto ağları fikir birliğine varmak için çeşitli yöntemler kullanır. Örneğin, Bitcoin fikir birliği mekanizması olarak iş kanıtını (PoW) kullanır. Ethereum ise hisse kanıtını (PoS) kullanır.

Çapraz Zincir

Her blockchain, o ağdaki işlemlerin bir kaydıdır. Çapraz zincir, bireysel blok zincirleri arasındaki işlemleri veya etkileşimleri ifade eder. Örneğin Cosmos ağı, uyumlu blok zincirler arasında zincirler arası işlemleri mümkün kılan bir merkez olarak inşa edildi.

Kriptografi

Kripto, adını kolayca deşifre edilemeyen bilgileri kodlamanın veya “şifrelemenin” bir yolu olan kriptografiden alır. Örneğin, Bitcoin, bir bloğu veya bilgiyi alıp onu “hash” adı verilen 64 karakterlik harf ve sayı dizisi olarak ifade edilen 256 bitlik bir değere dönüştürür. Bunu SHA-256 adı verilen bir şifreleme türü ile yapar.

Kripto Para Borsası

Kripto para borsaları, yatırımcıların geleneksel (fiat) para birimlerini kripto para birimleriyle değiştirebilecekleri yerlerdir. Veya bir kripto para birimini diğeriyle değiştirebilecekleri pazar yerleridir. Coinbase veya Binance gibi şirketler tarafından yönetilen borsalara merkezi borsalar adı verilir ve bazen CEX olarak kısaltılır.

dApp

dApp olarak da adlandırılan merkezi olmayan bir uygulama, genellikle bir blockchain ağında çalışan birkaç akıllı sözleşmeden oluşur. Sahibi, yönetim ekibi veya yönetim kurulu bulunmadığından, bir dApp “merkezi olmayan” olarak kabul edilir. Örneğin, popüler Aave borç verme uygulaması, AAVE token sahiplerinin protokolde yapılacak değişiklikler konusunda oy kullanmasına izin vermek için merkezi olmayan yönetim kullanır.

Merkezi olmayan

Merkezi olmayan kripto terimi, topluluğun kararları verdiği yerlerdir. İşlemlerin doğrulanması bir grup veya kişinin kontrolü altında değildir. Bunlar, uygulamaları veya blockchain ağlarını ifade eder. Merkezi olmayan, kriptoda subjektif bir terim olabilir. Ancak mutlak yerine derece cinsinden ölçülür. Örneğin, dünya çapında tahminen bir milyonun üzerinde Bitcoin madencisinin faaliyet gösterdiği tahmin edilmektedir. Karşılaştırma yaparsak, BNB zinciri 21 onaylı doğrulayıcıya dayanır.

Merkezi Olmayan Özerk Organizasyon (DAO)

Bir protokolü yöneten bir oylama organını ifade eder. Örneğin, Arbitrum ağı Arbitrum DAO tarafından yönetilmektedir. ARB yönetişim tokenını elinde bulunduran kişi veya kuruluşlar değişiklik önerebilir. Ve tekliflere oy verebilir.

Merkezi Olmayan Borsa (DEX)

DEX veya merkezi olmayan borsa, kullanıcıların aracı olmadan kripto para alışverişi yapmasına olanak tanıyan bir platformdur. Çoğu DEX, arz ve havuzdan çıkarılan miktara göre takas havuzlarındaki tokenlerin fiyatını otomatik olarak ayarlayan otomatik bir piyasa yapıcı (AMM) kullanır. Aslında her token, önceki tokendan daha pahalıdır. Takas havuzu fiyatları dış piyasalardan önemli ölçüde farklılık gösterirse, botlar arbitraj fırsatından yararlanarak ticaretin diğer tarafını ele alır.

DeFi

DeFi, merkezi olmayan finansın kısaltmasıdır. Borç verme ve borç alma da dahil olmak üzere geleneksel finansta bulunan işlevlerin çoğunu kopyalayabilen blockchain ağları üzerinde çalışan uygulamalara atıfta bulunur. Bu uygulamalar blockchain üzerinde çalıştığı ve insan aracılara ihtiyaç duymadığı için merkezi olmayan olarak adlandırılır. Birçok tanınmış DeFi uygulaması topluluk tarafından merkezi olmayan bir şekilde işletilir. Fakat bazı dApp’ler hala bir birey veya grup tarafından kontrol edilebilir.

Dağıtılmış Ledger Teknolojisi (DLT)

Dağıtılmış ledger teknolojisi, dünya çapında onlarca, yüzlerce ve hatta binlerce bilgisayardaki işlem kayıtlarını kopyalayan, blok zincirlerin kalbinde yer alan mekanizmayı ifade eder. Ledger(defter), işlemlerin kaydıdır. Blockchain ağları bu defteri, ağdaki düğüm adı verilen bireysel bilgisayarlara kopyalar. Ve defteri merkezi bir sunucuda depolamak yerine işlemlerin kaydını dağıtır.

DYOR

DYOR, “Kendi Araştırmanızı Yapın”ın (Do Your Own Research) kısaltmasıdır. Ve başkalarını kimsenin sözüne güvenmemeyi tavsiye eder. Bir kripto para birimini veya protokolü bağımsız olarak araştırmaya ve kendi sonuçlarına ulaşmaya teşvik eder.

ERC-20

“Ethereum Yorum İsteği 20” (ERC-20)-(Ethereum Request for Comment 20), Ethereum tokenları için onaylanmış bir token standardını ifade eder. ERC-20 tokenleri değiştirilebilir. Yani aynı türdeki bir token aynı türdeki başka bir token ile değiştirilebilir. Örneğin, her Chainlink (LINK) tokenı bir sonrakiyle aynıdır. Tıpkı ABD dolarının birbirinin yerine kullanılması gibi.

ERC-721

“Ethereum Yorum İsteği 721” (ERC-721)-(Ethereum Request for Comment 721), değiştirilemez tokenlar (NFT’ler) için Ethereum token standardını ifade eder. ERC-20 tokenlarının aksine, ERC-721 tokenları değiştirilemez ve bölünemez. NFT’ler, Bored Apes NFT koleksiyonu gibi görsellerle tanınır. Ancak aynı zamanda neredeyse her varlığın sahipliğini de temsil edebilir.

EVM

EVM, “Ethereum Sanal Makinesi” (Ethereum Virtual Machine) anlamına gelir. EVM, Ethereum ağındaki akıllı sözleşmeleri (Ethereum’a gelişmiş yetenekler kazandıran Solidity programlama dilinde yazılmış bilgisayar programları) yürüten çalışma ortamıdır.

Fiat

Fiat terimi, kökeni Latince olan ve “bırakın yapılsın” anlamına gelen “ferman” anlamına gelir. Kripto bağlamında fiat, ABD doları veya İngiliz sterlini gibi devlet tarafından ihraç edilen ve ilgili hükümetlerin resmi para birimleri olduğunu beyan ettiği için para olarak kabul edilen birimleri ifade eder.

Çatal

Kriptodaki çatal genellikle yeni bir kripto ağı veya protokolü oluşturmak için mevcut kodun bir kopyasını ifade eder. Örneğin, Litecoin, bazı değişikliklerle Bitcoin’in bir çatalıydı. Seamless Protokol, popüler Aave V3 merkezi olmayan borç verme uygulamasının bir çatalıdır. Çatallar ayrıca değişiklikleri uygulamak için veya topluluk anlaşmazlığı (veya oyları) nedeniyle blok zincirlerdeki bölünmelere de atıfta bulunabilir. Örneğin, mevcut Ethereum blok zinciri, 2016 DAO Hack’inin ardından tam bir anlaşmadan daha az anlamına gelen bir hard forktan geldi. Orijinal zincir hala Ethereum Classic olarak mevcut olmasına rağmen, topluluğun büyük bir kısmı zincirin çatallanması ve hackin silinmesi yönünde oy kullandı.

FOMO

Kaçırma Korkusu (FOMO)-(Fear of Missing Out), sisteme dahil olamayabileceğiniz zaman hissedilen kaygıyı tanımlar. Kripto bağlamında, yatırımcılar bir sonraki büyük fiyat hareketini kaçırmaktan korktukları için piyasadaki yükselişlere yanıt olarak ek satın almalar görmek yaygındır.

FUD

Çoğunlukla kasıtlı olarak kullanılan “Korku”, “Belirsizlik” ve “Şüphe” (FUD)-(Fear, Uncertainty, and Doubt), bir kripto varlığına, organizasyonuna veya protokolüne gölge düşürebilir. Terim kriptoya özgü değil ve FUD, fikirlerin manipülasyonunun avantaj yaratabileceği diğer ortamlarda da görülür. FUD, manipülatif bir araç olarak veya diğer seçeneklere şüphe düşürerek kaybedilen pozisyonu teyit etmenin bir yolu olarak kullanılabilir.

Temel Analiz

Bir kripto varlığının değerini ölçmenin bir yolunu sağlar. Ancak kripto temel analizi, borç, nakit akışı ve karın önemli rol oynadığı hisse senetleri gibi geleneksel varlıklara yönelik analizlerden farklıdır. Yaygın olarak dikkate alınan ölçümler arasında benimseme oranları, gelir, arz ve talep, mevcut getiriler ve varlığın rakip projelerle karşılaştırması yer alır.

Gaz

Gas terimi, akıllı sözleşmeleri yürütmek veya Ethereum üzerinde transferler yapmak için kullanılan hesaplama gücünün “yakıtını” ifade eder. Ancak bu terim Cosmos Hub gibi diğer blockchainlerde de kullanılır. Ethereum ağında gas ücretleri eter (ETH) ile ödenir.

Gwei

Gwei, Ethereum ağındaki eterin bir birimi olan gigaWei’yi temsil eder. Bir gwei, bir ETH’nin milyarda birine eşittir. Wei, ETH’nin en küçük birimidir ve her gwei’de bir milyar wei bulunur. Birçok popüler kripto cüzdanı ve protokolü, kullanıcıların ağın meşgul olup olmadığını anlamalarına yardımcı olmak için gas fiyatlarını gwei cinsinden yayınlar. Daha fazla kullanıcı bilgi işlem kaynakları için rekabet ettikçe gaz fiyatları artar. Bu da genellikle gaz fiyatları düşene kadar beklemeyi ihtiyatlı hale getirir.

Yarıya indirmek

Yarılanma genellikle Bitcoin’in yeni basılan Bitcoin arzının yarıya indirildiği dört yıllık döngüsüne atıfta bulunur. Bitcoin, artık yeni bitcoin üretmeyecek. 2140 yılına kadar her 210.000 blokta bir arzı yarı yarıya azaltmaya devam edecektir. Litecoin de dahil olmak üzere diğer kripto para birimleri de yarılanma döngülerini kullanır. Dogecoin de başlangıçta yarılanma programını kullandı. Ancak daha sonra sınırsız arza izin verecek şekilde değiştirildi.

Hash Oranı

Bir kripto para birimi ağının hesaplama gücünü ifade eder. Daha iyi bir ifadeyle saniyedeki “tahmin” sayısı olarak tanımlanır. Ancak bireysel madencilik düğümlerinin de hash oranı vardır. Bitcoin, Monero ve Kaspa gibi iş kanıtı protokolleri, bir madencinin blok başlığını ve eklenen “nonce”yi (yalnızca bir kez kullanılan sayı) yansıtacak doğru hash değerini bulana kadar kriptografik hash oluşturma süreci olan madencilik yoluyla yeni bloklar ekler.

HODL

Başlangıçta sosyal medyada popüler hale gelen “hold” kelimesinin kasıtlı olarak yanlış yazılması olan HODL, daha sonra “hayat için tutun” şeklinde daha özel bir anlam kazandı. Terim genellikle Bitcoin ve kripto sahipleri arasında kullanılır. Bu da varlığın gelecekte çok daha değerli olacağını ve fiyat hareketlerinden bağımsız olarak şimdi satılmasının söz konusu olamayacağını gösterir.

ICO (İlk Coin Teklifi)(Initial Coin Offering)

İlk coin teklifi (ICO), önerilen bir proje için fon toplamak amacıyla bir kripto para biriminin veya tokenin ilk lansmanıdır. Halka açık hisse senetlerinin bir “İlk Satın Alma Teklifi” ile başlatıldığı ve hemen alınıp satılabileceği benzer isimli halka arzlardan farklı olarak, ICO’lar coinler veya tokenler borsalara ulaşmadan önce gerçekleşir.

KYC

KYC

“Müşterinizi Tanıyın” (Know Your Customer) kelimelerinin baş harfleridir. Terim, finansal kuruluşların müşterilerinin kimliğini doğrulamasını gerektiren düzenlemeleri ifade eder. KYC ve kara para aklamayı önleme (AML) düzenlemeleri, merkezi finansal platformları sürücü belgesi veya pasaport gibi resimli bir kimliğin yanı sıra isim, adres kanıtı ve sosyal güvenlik numarası toplamaya yönlendirir.

Layer(Katman) 2 Çözümleri

Arbitrum veya Base gibi Katman 2 (L2) ağları, maliyetin azaltılmasına, verimliliğin artırılmasına veya katman 1 ağları için işlevsellik eklenmesine yardımcı olur. Ethereum, bazen temel katman olarak da adlandırılan katman 1 (L1) ağının bir örneğidir. Katman 2 ağı, kullanıcıların genellikle daha düşük maliyetlerle ve daha yüksek hızlarla işlem yapmasına ve daha sonra işlemi güvenlik için temel katmana geri göndermesine olanak tanır. Konsept, daha sonra ana otoyola bağlanan otoyollardaki ekspres şeritlere benzer.

Ledger (Defter)

Ledger, banka ekstresine benzer şekilde işlemlerin kaydıdır. Kripto ağları dağıtılmış bir defter kullanır. Bu, birden fazla bilgisayarda depolandığı ve tüm hesaplardaki işlemleri kaydettiği anlamına gelir. Bu yaklaşım, defter yeni işlemlerle güncellendiğinden çifte harcamanın önlenmesine yardımcı olur.

Likidite

Likidite terimi, kolaylıkla işlem yapabilme yeteneğini ifade eder. Kripto para birimi bağlamında likidite genellikle arz veya açık emirleri ifade eder. Örneğin, kripto borsalarındaki sabit fiyat limitli emirler likidite sağlar. Çünkü diğer işlemlerin alabileceği veya satabileceği açık emirler sunarlar. Merkezi olmayan borsalarda, “likidite havuzlarına” token sağlayan kullanıcılar, diğer kullanıcılar için takas envanteri oluşturur.

Limit Emri

Bir borsada kullanılan sabit fiyatlı bir alım veya satım emridir. Limit emirleri aynı zamanda yapıcı emirler olarak da adlandırılır. Çünkü diğer kullanıcılar için likidite sağlarlar.

Marj Trading

Marj işlemleri, borç almak ve daha büyük işlemler yapmak için mevcut bakiyeleri teminat olarak kullanır. Token arttıkça strateji kazançları artırabilirken, piyasanın yönü işleminizin tersi yönde hareket ederse tasfiye riski de artar.

Piyasa Değeri

“Market capitalization” kısaltması olan piyasa değeri, belirli bir proje için dolaşımdaki coin veya token arzının toplam değerini ifade eder. Örneğin, Bitcoin’in 835 milyar dolarlık piyasa değeri, yaklaşık 19.6 milyon Bitcoin’in dolaşımdaki arzına dayanır.

Market Emirleri

Borsalardan likidite aldıkları için alıcı emirleri olarak da bilinen piyasa emirleri, emir defterindeki mevcut (sabit fiyatlı) limitli emirlere karşı alım veya satım yaparak sabit bir fiyat yerine bir işlem tutarı kullanır.

Mining

Madencilik anlamına gelir. İş kanıtı konsensüs protokolünde yeni bloklar oluşturma ve işlemleri doğrulama sürecini ifade eder. Örneğin, Bitcoin madenciliğinde, özel yazılım çalıştıran bilgisayarlar, şifrelenmiş bir değer olan hashi çözmek için hesaplama gücünü kullanır. Bir madenci doğru hashi bulduğunda, bir sonraki işlem bloğunu oluşturabilir. Ve bitcoin cinsinden ödenen bir madencilik ödülü alabilir.

Madencilik Havuzu

Bir madencilik havuzu, madencilik ödülleri kazanma şansını artırmak için bir grup madencinin hash gücünü birleştirir. Madencilik daha rekabetçi hale geldikçe, tek başına madencilik yapıldığında bir sonraki bloğu bulma olasılığı azalır. Madencilik havuzları bilgi işlem gücünü toplar. Ardından her madencinin sağladığı hash gücüne göre madencilik ödüllerini dağıtır.

Multisig (Çoklu İmza)

Yürütülmesi için farklı adreslerden iki veya daha fazla kripto cüzdan imzası gerektiren işlemleri ifade eder. Çoklu imza cüzdanları, kullanıcıların hangi cüzdanların işlemleri onaylayabileceği ve kaç imzanın gerekli olduğu konusunda bir gereklilik belirleyebildiği en yaygın kullanımdır. Daha az kullanışlı olsa da, çoklu imzalı cüzdanlar daha fazla güvenlik olanağı sunar.

NFT

NFT, değiştirilemez token (non-fungible token) anlamına gelir. Değiştirilemez tokenlar benzersizdir ve bölünemez. Ancak aynı görünen ve benzer değerlere sahip NFT’lere sahip olmak mümkün. Örneğin, bireysel NFT’lerin yalnızca seri numarasına göre farklılık gösterdiği bir NFT serisi, benzer piyasa değerlerini görebilir. NFT’ler en çok Pudgy Penguins NFT koleksiyonu gibi görseller olarak görülür. Ancak oyunlardaki dijital varlıklar da dahil olmak üzere diğer mülk türlerini de temsil edebilir. Uniswap ve Aerodrome gibi birçok DeFi protokolü, protokoldeki stake edilmiş pozisyonları temsil etmek için NFT’leri kullanır.

Ağ Ücretleri

Genellikle işlem ücretleri olarak adlandırılan ağ ücretleri, bir işlemi tamamlamanın veya bir kripto ağındaki bilgisayar kaynaklarını kullanmanın maliyetini ifade eder. Örneğin bir Bitcoin işleminde kullanıcılar, bitcoinleri bir cüzdan adresinden diğerine göndermek için bir ağ ücreti (bazen iş kanıtı ağları için madencilik ücreti olarak da adlandırılır) öderler. Ethereum ve benzeri bazı ağlarda ağ ücretlerine gas ücretleri de denilmektedir.

Düğüm

Bilgisayarları birbirine bağlamak için hatları kullanan bir ağı görselleştirirseniz, ağdaki her nokta bir düğümdür. Kripto bağlamında düğümler fikir birliğine yardımcı olan bilgisayarlardır. Bazı düğümler blok zincirinin tam bir kopyasını taşırken diğerleri, yalnızca en son işlemleri tutan ledgerin (defterin) bir versiyonunu tutar.

Nonce

“Yalnızca bir kez kullanılan sayı” (number used only once) nın kısaltması olan nonce, Bitcoin gibi iş kanıtı konsensüs blokajlarının kalbinde yer alır. Nonce rastgele oluşturulur ve bir blok karmasının (şifrelenmiş bir değer) parçası haline gelir. Madenciler, değişken olarak nonceyi içeren blok karmasını tahmin etmeye çalışırlar. Bir madenci başarılı olduğunda ve ağ bunu kabul ettiğinde, madenci bir sonraki blok veya işlemleri başlatır.

Zincir İçi Yönetişim

Merkezi olmayan blok zincirlerin zinciri yönetmek veya değişiklikleri uygulamak için kullandığı oylama sistemini ifade eder. Ancak bu süreç blockchainler arasında değişiklik göstermektedir. Örneğin Ethereum, ETH sahiplerinin ağda değişiklik önerebileceği ve oy verebileceği “Ethereum İyileştirme Tekliflerini” (Ethereum Improvement Proposals) (EIP’ler) kullanır. Ancak Bitcoin, bireysel düğümlerin Bitcoin Core sürümlerini değişikliği destekleyen bir sürüme güncelleyerek bir değişikliği benimsemeyi seçebildiği Bitcoin Core yazılımı olan Bitcoin İyileştirme Önerileri (Bitcoin Improvement Proposals ) (BIP’ler) aracılığıyla değişiklikleri uygular.

Oracles (Kahanetler)

Kriptoda oracles, dış dünyadan gelen güvenilir bilgi kaynaklarına atıfta bulunur. Blok zincirleri içerdikleri verilerle, genellikle işlemlerle sınırlıdır. Bir işlem başka bir kaynaktan veri gerektirdiğinde, bir oracle, işlemin bu verilere dayanarak tamamlanabilmesi için bilgiyi sağlar.

Kağıt Cüzdan

Artık pek tercih edilmeyen kağıt cüzdanlar, kurtarma ifadesinin kağıt üzerinde çevrimdışı olarak saklandığı kripto cüzdanları ifade eder. Bununla birlikte, kağıt cüzdan oluşturmak için kullanılan birçok araç çevrimiçi erişim gerektirir. Ve soğuk bir cüzdanı (internete açık olmayan) sıcak bir cüzdana (internete açık) dönüştürür.

Peer-to-Peer (P2P)

Borsa gibi bir aracı olmadan gerçekleşen kripto işlemlerini ifade eder. Bisq gibi platformlar, geleneksel para birimlerini veya ETH, LTC veya XMR gibi desteklenen kripto para birimlerini kullanarak bitcoin satın almanın popüler bir yolunu sunar.

Özel Anahtar

Kripto cüzdanları özel anahtarlar ve genel anahtarlar kullanır. Bunlardan ilki, bir blockchain adresinde tutulan varlıkları kontrol eder. Genel anahtar, bir dizi kelimeden (genellikle 12 veya 24) oluşan bir kurtarma tohum ifadesinden türetilir. Adından da anlaşılacağı gibi, özel anahtar (ve kurtarma ifadesi) her zaman gizli tutulmalıdır. Çünkü özel anahtar, herkesin anahtar tarafından kontrol edilen kriptoyu göndermesine veya harcamasına olanak tanır.

Proof of stake (PoS)

Blockchain ağlarındaki işlemleri doğrulamak için kullanılan bir fikir birliği mekanizmasıdır. Proof-of-stake blok zincirlerinde, düğüm operatörleri ve kullanıcılar, bireysel doğrulayıcı düğümlerin uygunsuz davranışlarına karşı sigorta sağlamak için kripto para birimini teminat olarak yatırırlar. Doğrulayıcılar yeni bloklar oluşturdukça blok ödülü kazanırlar. Birçok ağda bireysel stake yapanlar, stake etme ödüllerinden orantılı bir pay alırlar.

Proof of Work (PoW)

Bitcoin, Litecoin ve diğer birkaç kripto para birimi tarafından kullanılan ve madencilerin bir defalık çözüm için hesaplama kaynaklarına yatırım yapmasını gerektiren fikir birliği mekanizmasını ifade eder (sayı yalnızca bir kez kullanılır). Süreç maliyetli olabilir ve tamamlanmış bir işlemi değiştirmeyi neredeyse imkansız hale getirebilir.

Public Key

Kripto cüzdanı “public key”i, genel cüzdan adresleri oluşturmak için kullanılan kodu ifade eder. Bunlar blockchainde herkese açık olarak gösterilen adreslerdir. Hem özel hem de genel anahtarlar aynı kaynaktan türetilir, tohum ifadesinden.

Sats veya Satoshi

Satoshi, Bitcoin’in en küçük birimini ifade eder. Her bitcoin 100 milyon satoshiye (sat) eşittir.

Ölçeklenebilirlik

Kripto bağlamında ölçeklenebilirlik, ağ talepleri arttıkça işlemleri kabul edilebilir hız ve maliyetle işleme yeteneğini ifade eder. Bu terim aynı zamanda, katman 1 ağlarını geliştirerek veya daha sonra işlemleri güvenlik için katman 1’e geri ileten katman 2 ağlarını kullanarak verimi artırmanın çeşitli yollarını ifade eden “ölçeklenebilirlik çözümleri” için de temel görevi görür.

SegWit

“Segregated Witness” kısaltması olan SegWit, blok kapasitesini artırarak işlem hızını ve maliyetleri artıran bir Bitcoin yumuşak çatalını ifade eder. SegWit, daha hızlı işlemler ve ek özellikler getiren başka bir yumuşak çatal olan Taproot için zemin hazırlarken ağ verimini artırmak için önemli bir yükseltme görevi gördü.

SHA-256

SHA-256 (Secure Hash Algorithm 256-bit), Bitcoin, Bitcoin Cash, Bitcoin Satoshi’s Vision ve diğer blok zincirlerinin kalbinde yer alan hash algoritmasıdır. Algoritma, herhangi bir boyuttaki girişi alır ve onu 256 bit, 64 karakterlik bir hash değerine dönüştürür.

Sharding (Parçalama)

Cardano ve Polkadot gibi ağlar tarafından popüler hale getirilen parçalama, ana blok zincirini birbirine bağlı ağlara veya “parçalara” bölen bir ölçeklendirme çözümüdür. Bu strateji, işlemlerin ana blockchain defterinde saklanmadan önce paralel olarak işlenmesine olanak tanır.

Akıllı Sözleşmeler

Blockchain ağı üzerinde çalışan bir bilgisayar programıdır. Ethereum’un öncülüğünü yaptığı akıllı sözleşmeler, işlemleri koşullu olarak gerçekleştirme yeteneğini getirerek merkezi olmayan finans ve merkezi olmayan borsalar endüstrilerini doğurmaktadır.

Solidity (Sağlamlık)

Ethereum ve diğer EVM uyumlu ağlarda akıllı sözleşmeler yazmak için tasarlanmış bir programlama dilidir.

Stablecoin

Başka bir para biriminin veya emtianın değerini izleyen bir tokeni ifade eder. Örneğin, USDT (Tether), USDC (ABD Doları Coin) ve DAI’nin tümü ABD dolarına sabitlenmiştir. Her token, değerini korumak için varlık desteğini kullanır.

Staking

Staking, Ethereum gibi hisse kanıtı ağlarında doğrulamayı desteklemek için kripto para birimini akıllı bir sözleşmede kilitlemek anlamına gelir. Ancak bu terim aynı zamanda bir bütün olarak ağlardan ziyade belirli protokollerle bağlantılı olarak da kullanılır. Örneğin, popüler bir borç verme protokolü olan Aave, hızlı piyasa değişiklikleri durumunda kayıpları sigortalamak için stakingi desteklemektedir. Staking general, kripto para birimi cinsinden ödenen bir getiri sağlar.

TA veya Teknik Analiz

Teknik analiz, piyasa eğilimlerini ve potansiyel fiyat hareketlerini tahmin etmek için grafik göstergelerinin kullanımını açıklar. Süreç, destek ve direnç fiyat seviyelerinin yanı sıra gelecekteki fiyat yönünü tahmin edebilecek kalıpların belirlenmesini içerir.

Test ağı

Kripto test ağı, bir ana ağı başlatmadan önce yeni blockchain projeleri tarafından veya mevcut bir ana ağa dağıtılmadan önce yeni özellikleri ve değişiklikleri test etmek için kullanılan bir test platformudur.

Token

Sahipliği temsil eden dijital varlıkları ifade eder. Tipik olarak bu terim, blok zincirinin birincil varlığından (coin) ziyade ana blok zincirine bağlı olan varlıkları ifade eder. Örneğin, Aave (AAVE) tokenı, Ethereum blok zinciri de dahil olmak üzere ana bilgisayar ağlarına bağlıdır. Ancak Aave tokenı blok zincirindeki doğrulamaya katkıda bulunmaz.

Tokenization (Tokenizasyon)

Kriptoda tokenizasyon, gerçek dünya varlıklarının sahipliğini temsil etmek için kripto tokenlarını kullanma ve bunların bir blockchain üzerinde kullanılmasına olanak sağlama sürecini ifade eder. Örneğin, tokenize edilmiş gayrimenkul, mülklerin veya mülk nakit akışının kolayca alınıp satılabilen bir token formunda sunulmasını vaat eder.

UTXO

UTXO, “Harcanmamış İşlem Çıkışı” (Unspent Transaction Output) anlamına gelir. Kısaca Bitcoin ya da UTXO kullanan başka bir blockchain üzerinde işlem yaptıktan sonra kalan para birimidir. Tek bir işlemden gelen bir bitcoininiz varsa ve kullanılmış bir araba satın almak için 0.5 bitcoin harcarsanız, kalan 0.5 bitcoin, UTXO şeklinde değişim olarak geri gönderilir.

Validators (Doğrulayıcılar)

Doğrulayıcılar, hisse kanıtı blockchain ağlarındaki işlemleri doğrulamak için özel yazılım çalıştıran bilgisayarlardır.

Volatility

Kripto varlıklarındaki fiyat hareketinin derecesini ifade eder. Çoğu kripto para biriminin yüksek volatiliteye sahip varlıklar olduğu düşünülür. Çünkü fiyatı kısa sürede anlamlı şekilde değişebilir. Ancak kripto piyasaları büyüdükçe trading piyasası artar ve volatilite azalabilir.

Cüzdan

Kripto cüzdanı, kripto varlıklarını blok zincirindeki belirli bir adreste kontrol eden özel anahtarları tutan bir uygulama veya cihazdır. Gerçek bir cüzdanın aksine, kripto cüzdanlarda para tutulmaz. Bunun yerine, parayı veya bu durumda kripto varlıklarını kontrol eden anahtarları ellerinde tutuyorlar.

Balina

Kripto balinası, genellikle piyasaları etkilemeye yetecek kadar önemli miktarda kripto para birimini kontrol eden kişi veya kuruluşu ifade eder.

Beyaz kağıt

Kriptoda, bir beyaz kağıt genellikle bir kripto para birimi ağı başlatmanın ilk adımıdır. Beyaz kağıtta ağ, çoğunlukla çözmeyi hedeflediği sorunlar, özellikleri ve mekanizmaları açıklanmaktadır.

Wrapped Tokens (Sarılmış Tokenler)

Sarılmış bir token, blockchain dışından bir varlığın temsilidir. Örneğin sarılmış Bitcoin (wBTC), kullanıcıların Ethereum gibi BTC’yi yerel olarak desteklemeyen ağlarda BTC’lerinin değerine erişmesine olanak tanır. Süreç, daha sonra diğer ağlarda kullanılabilecek eşit miktarda wBTC oluşturmak için BTC’yi kilitler. Birçok borsa, BTC’nin wBTC ile değiştirilmesini de desteklemektedir.