Bitcoin ve Devletler
2017 yükseliş sezonunda anarşist fikirli aktörler blokzincir teknolojisi ve Bitcoin‘in devletleri yıkacağını ballandıra ballandıra anlatıyorlardı. O zaman bu görüşlere karşı çıkmıştım. Bitcoinin kurucu belgelerinde böyle bir görüş olmadığını, blokzincirin devleti yıkmak şöyle dursun aşırı bile güçlendirebileceğini, devletlerin hatta merkez bankalarının Bitcoin ile de rezerv tutmak için çalışabileceğini uzun uzun anlatmıştım.
Zaman beni haklı çıkardı. Geldiğimiz noktada anarşistlerin kriptopara camiası içindeki yerleri oldukça küçüldü. Devletler de Bitcoine artık eskisi kadar düşmanca bakmıyor. Bu alanda bazı devletlerin zaman içinde tavır değişiklikleri etkili oldu.
Örneğin Venezuela başlangıçta Bitcoini kendisine tehdit olarak gördü. Bitcoin üreten bilgisayarları bulup tek tek kapatmaya çalıştı. Bunun teknik olarak mümkün olmadığını anlayınca bu defa kendisine ait Petro isimli bir kriptopara çıkardı. Ancak Petro, Bitcoin gibi merkeziyetsiz, tarafsız ve sınırlı olmadığı için başarısız oldu. Bu arada Bitcoin’in ABD ya da herhangi bir gücün kontrolünde olmadığını fark eden Venezuela kendisi Bitcoin üretmeye yani madencilik yapmaya başladı. Bugün dünya Bitcoin madenciliğinin %0,42’sini Venezuela yapıyor. Caracas yönetimi Bitcoini ambargoları aşmak için dış ticarette kullandığını belirtiyor.
İran da Venezuela gibi başlangıçta Bitcoini yasaklamaya çalıştı. Ancak Tahran yönetimi Bitcoinin gerçekte ne olduğunu anladıktan sonra, kendi kriptoparasını çıkarmak yerine doğrudan Bitcoin madenciliğini teşvik etmeye başladı. O kadar cazip teklifler verildi ki yurtdışından bile Bitcoin madenciliği yapmak isteyen şirketler İrana geldi. Ve nihayet İran Merkez Bankası ülkede üretilen tüm Bitcoinleri satın alarak dış ticarette kullanacağını duyurdu. Böylece dünyada ilk kez bir merkez bankası resmi olarak Bitcoin tutacağını açıklamış oldu.
Burada bir endişe ortaya çıkabilir. Eğer Venezuela ya da İran gibi ülkeler Bitcoini ambargoları delmek için kullanıyorsa ABD Bitcoini yasaklayabilir mi? Bunu pek olası görmüyorum. Neden?
Öncelikle Bitcoini yasaklamak, Bitcoini sadece yatırımcılara yasaklamak anlamına gelecektir. Bitcoin ile dış ticaret yapmak isteyen devletler, Bitcoin teknik olarak kapatılamayacağı için bu faaliyetlere istedikleri gibi devam edebilirler. Yani ABD Bitcoini yasaklayarak ambargoyu sürdürme hedefine ulaşamaz. Aksine kendi ekonomisine kendi yatırımcısına da zarar vermiş olur.
Daha önce İran ambargoları altın ile de delmeye delmeye çalıştı. ABD dünyada altını yasaklamaya kalkışmadı. Ama İran ile ticaret yapanlara altın kullanamayacaklarını bildirerek gerekli tedbiri almış oldu. Bitcoin hakkında da aynı şey geçerli olacaktır. Suçluların, teröristlerin ya da ambargo altındaki devletlerin Bitcoin kullanımını önlemek Bitcoini yasaklamak ile değil Bitcoin kullanımını çeşitli düzenleyici yasal kurallara bağlayarak gerçekleştirilebilir. Aksi takdirde birileri hızlı bir araba kullanarak banka soydu diye tüm hızlı otomobilleri yasaklamak gibi bir garabetin içine düşmüş oluruz.
ABD’de sermaye piyasalarını denetlemekten sorumlu en önemli kurum olan SEC’de görev yapan Hester Peirce da 11 Şubat’ta yaptığı açıklamalarda bu yönde görüş bildirdi. Peirce Bitcoini yasaklamanın teknik bir yolu olmadığını hatırlatarak Bitcoinin kanun dışı faaliyetlerde kullanım oranının da bir hayli düştüğünü ifade etti. Hester Peirce ayrıca bırakın ABD’nin Bitcoini yasaklamasını ülkede bir Bitcoin borsa yatırım ürününün (ETP) çıkarılmasının dahi zamanının geldiğini ifade etti. Böylece sadece ABD’de değil tüm dünyada belki milyarlarca dolar değerinde yeni kurumsal rezerv yatırımının Bitcoine akması için yolu da açmış oldu.
