Kripto Para Çeşitleri ve Coinler Hakkında Bilmeniz Gerekenler?

Mehmet Ali Güder
| 14 min read
Yasal Uyarı: Kripto paralar yüksek riskli varlıklar sınıfındadır. Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır ve kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir. Varlıklarınızı kaybedebilirsiniz.

Kripto para çeşitleri

Kripto para çeşitleri, geleneksel para piyasalarına girmesi ile devrim yaratacak bir ekonomik modeli oluşturdu.

Kripto çeşitlerinin ilk sırasında yer alan ve en büyüğü olan Bitcoin, ekonomik kriz sonrası oluşturulan bir kripto paradır.

Bitcoin önderliğinde yaklaşık 10.000’e yakın kripto para bulunurken para çeşitlerinin çoğalması, sektördeki akımın göstergesi olarak karşımıza çıkar.

Gelin hep birlikte kripto para çeşitlerinin neden bu kadar çok sayıda olduğunu ve majör kripto paralarını inceleyelim.

Kripto Paraların Çok Sayıda Olmasının Temel Nedeni Nedir?

Sektör içerisindeki eksiklikleri giderme ve bir amaca hizmet etmek dışında amaçsız şekilde oluşturulan kripto para çeşitleri, artan talebe karşılık tasarlandı.

Çok sayıda oluşturulmasının ana sebebi olarak coinlere karşılık token fikrinin daha cazip gelmesi olarak gösterebiliriz.

Kripto para çeşitlerinin piyasada bu kadar çok bulunması sektörün gelişimi ve yenilikçi olmasına yarar sağlar.

Özellikle ekosistem için fayda sağlayan tokenler, kendi blok zincirine ihtiyaç duymadan diğer blok zincirlerin altyapısını kullanır.

Bitcoin, dünyada yaygın olarak kabul gören ve başarılı olan ilk kripto paradır. Oluşturulmasından hemen sonra blok zinciri olarak piyasaya sürülerek diğer altcoinlerin hayata geçmesine neden olmuştur.

Teknik detaylar için Bitcoin beyaz kağıdını inceleyerek bilgi sahibi olabilirsiniz.

Bitcoin kodundan oluşturulan Litecoin, Bitcoinin hızını artırmak ve bazı eksikliklerini gidermek için tasarlanmıştır.

Bitcoin işlem hızı süresi, 10 dakika olurken oluşturulan Litecoin, daha iyi performans göstererek işlem hızı süresini 2.5 dakikaya indirdiği gözlemlendi.

Performansın bu derece iyi olması, zamanla diğer kripto para projelerine de yansıyarak yenilikçi kripto paralar oluşmasına ve mevcut kripto projelerinin ek özellik eklemesine sebebiyet verdi.

Bitcoin analiz

Ethereum, Bitcoin’den sonraki ikinci büyük kripto para olma özelliğinin yanı sıra marketin en büyük altcoinidir. Bitcoin’den farklı olarak akıllı sözleşme olarak tasarlanmıştır.

Ethereum’u yenilikçi kripto paralara en iyi örnek olarak gösterebiliriz.

Bitcoin ile ilk başlarda iş kanıtı (POW) kullanarak benzerlik gösterse de Ethereum, güncellenerek (POS) mekanizmasına görkemli bir geçiş sağladı.

Ethereum, kendi ağında inşa edilen akıllı kontratları desteklemesi ile öne çıkmıştır.

Bu özelliği sayesinde dijital para olmanın ötesine geçmiş, bilgisayar programlarını ve işlemlerini blok zincirine entegre ederek farkını ortaya koyan kripto paradır.

Bitcoin ve Litecoin, temelde basit işlevler sunan dijital para konumunda hizmet verirken Ethereum ağı, kullanıcıların ağ üzerinde çalışan modüller oluşturmasına olanak tanır.

Ethereum’un programlanabilir bir dili olması, Bitcoin’den ayıran farklılık olarak dikkat çekmiştir.

Ethereum geliştiricileri, ek işlevsellik eklemek için blokların temeli olan Genesis Block‘unu başlatması ile kriptoda bir dönüm noktası oldu.

Sektörde Kaç Adet Kripto Para Vardır?

Kripto para çeşitleri zaman içinde çoğalması kendi içinde stabil coin, token, NFT coin olarak sınıflandırılmasına yol açmıştır.

Tahminlere göre proje sayısı 10.000 olarak gösterilse de, Coingecko 24.000’den fazla kripto para çeşidini listelenir.

Fakat bu projelerin geçtiğimiz boğa sezonunda listelendiği ve şuan bakıldığında %60’ının mevcut olmadığı görülüyor.

Ethereum, en büyük akıllı kontrat ağı olmasına rağmen süreç içerisinde birkaç sorunla karşılaşmıştır. Bunlara örnek olarak işlem maliyeti, ölçeklenebilir ve hız sorununu gösterebiliriz.

Kripto sektörü, bu sorunları dezavantaj olarak görüp alternatif olarak hızlı ve maliyeti daha düşük olan projeleri keşfetti.

Bu bağlamda Solana, Polygon, Cardano gibi kripto para çeşitleri öne çıkan düşük maliyetli, saniyede daha fazla işlem gerçekleştiren akıllı projeler oldu.

Öncü Akıllı Sözleşme Ağları İçin Saniyedeki İşlem Sayısı:

  • Ethereum ~20 TPS
  • Solana 45,000 TPS
  • Polygon 65,000 TPS
  • Cardano 1,000 TPS

Kripto ekosistemi, teknolojiyle beraber büyümüş artan talep doğrultusunda rekabetçi ve yenilikçi para çeşitlerinin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. İşlem sayısına ilişkin veriler bunu doğrulamıştır.

Gelişmekte olan kripto para projelerinin çoğu açık kaynaklı depolarda kodlarını yayınlayarak, diğer geliştiricilerin incelemesine hatta projeleri çatallaşmasına (fork) olanak tanır.

Açık Kaynak Kodu (Open-Source) Nedir?

Açık kaynaklı kodlar genel itibari ile herkesin erişebilir olduğu, kopyaladığı ve üzerinde değişiklik yaptığı bilgisayar kodlarıdır.

Başkaları tarafından görülebilir, analizi yapılır ve ne kadar güvenli olduğu test edilebilir.

Örnek vermek gerekirse Litecoin, Bitcoin kodundan başarılı bir şekilde oluşturulan para çeşitlerinden biridir.

Bu yolu izleyerek Dogecoin geliştiricileri, Litecoin kodunu çatallayarak yeni blok zinciri oluşturmuştur.

Kapalı kaynak kodu ise görüntülenmeye izin verilmeyen ve hangi verileri topladığını bilmediğimiz kod türüdür.

Projelerin hepsi kendini güncelleyerek yenilikler ve özellikler eklemeye devam ederken açık kaynak kodundan yararlanırlar.

Açık kaynak kodu, bu oluşumu destekler ve kullanıcılar için şeffaf ve rekabetçi ortam yaratır.

Kripto Piyasasında Temel Kavramlara Genel Bir Bakış

Projelerin kapsamını daha iyi anlamak için öncelikle kriptonun temelini öğrenmemiz gerekir. Gelin birlikte kripto projelerinin temeline değinelim.

Kripto Para Biriminin Tanımı

Kripto para birimi, dijital olarak oluşturulan ve işlemleri güvence altına almak için kriptografi kullanan sanal paraların genel adıdır.

Kişinin bir yerden bir yere ödeme gönderip almasını sağlayan eşler arası ödeme sistemi olarak da tanımlayabiliriz.

Yapılan işlemler dağınık defter (blok zincir) teknolojisi ile kayıt altına alınarak depolanır.

Blok zincirin güven ve şeffaflıkla işlem gerçekleştirebilmesi için kripto madencilerine yani doğrulayıcılara ihtiyaç duyar. Çünkü kripto paralar merkeziyetsizdir. İşlemleri denetleyen bir yapı vardır.

Bitcoin ve Ethereum gibi kripto ağları, ağ içindeki işlemleri ödemek için kendi kripto paralarını kullanır.

Bu kripto paraların sadece ödeme aracı olarak kullanılmadığı aynı zamanda bir varlık deposu ve hesap birimi olarak da kullanıldığını söyleyebiliriz.

Kısacası kripto paralar, karşılıklı hesaplar arası para olarak görüldüğü sürece finansal işlemlerde kullanılmaya devam edilirken dijital ortamda da kullanılır hale gelir. Bu özelliği ile geleneksel para piyasalarından farklıdır.

Kripto Ekosteminde Coin ve Token Kavramı

İki kavram kulağa aynı gelse de aslında bir birbirlerinden farklıdır.

  • Coin: Bağımsız belirli blok zincirine sahip yerel kripto para birimidir. Yani dijital finans varlığı diyebiliriz. Bu kripto paralar sıfırdan gelişir. Örneğin Bitcoin, kendinden sonra oluşturulan coinlere ilham olurken aynı zamanda kendine ait blok zinciri vardır ve kendi ağında işlem yapmak için (BTC) kullanır. Madeni paralara bir diğer örnek olarak Ethereum’u gösterebiliriz. İşlem yapmak için kendi ağı üzerinden (ETH) kullanır. Kısacası kendi ağı olan kripto paralara coin diyebiliriz.
  • Token: Başka blok zinciri üzerine inşa edilen varlıklardır. Örneğin, Aave tokeni Ethereum blok zinciri üzerine inşa edilmiştir. Aave token, aracı olmadan borç alıp vermeyi kolaylaştıran merkeziyetsiz finans protokolüdür. Ancak kendi blok zinciri olmadığı için Ethereum’un altyapısını kullanır. Bu bağlamda tokenlar, coinlerin blok zinciri üzerinde faaliyet gösterir.

Kripto para çeşitleri onbinlerce sayıya ulaşırken bunların çoğunun coin değil token olduğunu yazımızda öğrenmiş oldunuz.

Blok zincir: Kripto Para Birimlerinin Arkasındaki Teknoloji

Blok zincir terimi, blok zincir yapısından ismini alır. Kripto ağları, işlemleri blok şeklinde gruplara ayırırken her blok kendisinden önceki bloğun hash kodunu içerir. Bu durum kriptografik özet olan kodlanmış bir değer kullanılarak birbirine bağlanmasını sağlar.

Kripto para çeşitleri blok zincir

Bloklar, uygulamada işlemlerin saklandığı bir defter oluştururken bu defter, diğer blok zincir ağındaki düğümlere dağıtılır.

Örneğin Bitcoin dünya genelinde tahmini olarak, 53,000 bitcoin düğümüne sahip olurken her biri blok zincirinin kopyasını içerir.

Para çeşitleri Avalanche, Hedera, IOTA ve Kaspa gibi Marketcap değeri yüksek olan projeler, geleneksel bir blok zincir yerine Yönlendirilmiş Döngüsüz Grafik (DAG) kullanır.

DAG’ler, işlemleri “düğüm” olarak adlandırılan kümelerde gruplarken bu düğümler birbirine bağlıdır. Her düğüm, ağdaki diğer düğümlerle sekronizedir.

DAG’ler, işlemleri dizmek ve zamanı “tutmak” için zincir yapısına ihtiyaç duymadan çalışa bilme özelliği vardır. İster DAG ister blok zinciri olsun kripto ağları, binlerce kopya olabilecek şekilde işlem kayıtlarını tutar.

Kripto Piyasasında Merkeziyetsizlik Nedir?

Kriptoda merkeziyetsizlik tanımı, bir devlet ve şirket tarafından kontrol edilmeyen ve merkezi bir otoriteye direkt bağlı olmayan yazılımlardır.

Kimsenin kişilerin ağ üzerindeki işlemlerini kontrol etme ya da müdahale yetkisi yoktur. Dilerseniz bu tanımı detaylı bir şekilde ele alırken kapsadığı alanları inceleyelim.

  • Veri depolama: Blok zincir işlemleri, ağı oluşturan birçok düğümde kopyalanır. Veriler tek bir sunucuda değil bir çok farklı düğümde kayıt altına alındığı anlamına gelir.
  • Doğrulayıcı – (Validation): Blok zincir ağında kullanılan (POS) mekanizmasının önemli bir parçasıdır. Prof of work siteminde doğrulayıcıların rolünü üstlenirken, ağdaki işlemlerin bağımsız düğüm operatörleri tarafından gerçekleştirilmesini sağlar.
  • Yönetim: Merkeziyetsiz projeler, proje içerisinde karar alabilmek için topluluk gücüyle hareket eder ve oy sistemi modeli kullanır. Bu bağlamda topluluk üyelerinin yönetimde söz hakkı bulunur.
  • Adil Dağıtım – (Fair Launch): Topluluk geliştiricileri ve risk yatırımcıları yerine çoğu veya tüm tokenleri elinde bulunduran projeler, merkezi olmayan projeler olarak kabul edilir.

Önemli bir noktaya değinecek olursak, tüm kripto ağları tam anlamıyla merkezi olmayabilir ve bazıları merkezi olmayan yapıya doğru ilerlemektedir. Örneğin, Cardano ve Voltaire, merkezi olma yapıya doğru adımlar atmaktadır.

Altcoin Nedir?

Piyasada Bitcoin’den sonra yer alan alternatif kripto para çeşitlerinin genel adıdır.

En büyük ve en değerli altcoin olan Ethereum’u bu duruma örnek gösterebilir. Aynı zamanda konumundan dolayı binlerce altcoinin atası olarak tanımlayabiliriz.

Kripto ekosisteminde onbinlerce altcoin mevcuttur. Verilere göre altcoinler, kripto para piyasasının %40’ını oluşturur.

Altcoinler, bitcoin teknolojisinden farklı olarak dijital ödeme araçlarından daha fazlasını farklı avantajları ile sunar.

“Altcoin sezonu” terimi, Bitcoin’e nazaran altcoinlerin daha iyi performans gösterdiği döngüsel takvimi ifade eder.

Kripto piyasasında daha az dikkat çeken projelerin büyük sıçramalar yaptığı ve yüzdelik olarak daha çok kazandırdığı bilinir.

Mevcut durumdan dolayı yatırımcılar, daha az bilinen ve Marketcap değeri düşük olan para çeşitlerine yönelerek pig seviyesindeki artışları amaçlar.

Tabi ki kripto piyasasının en iyi altcoinleri olarak bildiğimiz ve proje içeriğiyle sektöre faydası büyük olan majör coinleri de unutmamak gerekir.

Listeleme fiyatları ve zaman içindeki artışlarını tabloda inceleyebilirsiniz.

Kripto para Lansman

Fiyatı

01/24

Fiyat

Ethereum (ETH) 0.74$ 2.375.30$
Cardano (ADA) 0.02$ 0.52$
Binance Coin (BNB) 0.15$ 309.99$
Solana (SOL) 0.75$ 104.95$
Chainlink (LINK) 0.11$ 15.62$

Tablodaki majör coinlerin yapılarını ve  özelliklerini aşağıda bulunan konu başlıkları ile inceleyeceğiz.

Tokenlerin Tanımı 

Kripto para çeşitleri genellikle iki ana kategoriye ayrılır. Bunlar, hizmet tokenleri ve güvenlik tokenleri olarak ele alabiliriz.

Üçüncü kategori ise NFT’lerdir. NFT, gerçek dünyadaki nesneleri ve varlıkları dijital ortamda temsil eden bir token çeşididir.

Kripto paraların çeşitleri, farklı amaçlar için oluşturulan ve özellikleri ile ekosistemin en önemli parçaları olduğunu hatırlatmak isteriz.

Fayda (Utility) Tokenleri

Fayda tokenleri, projelerin ekosistemi içerisindeki sürdürülebilirliğin devamı için kullanılan ve bir amaca hizmet etmesi için tasarlanan tokenlerdir.

Bu tokenler, çoğunlukla ürünlerin satın alınması ya da platformdaki işlevlerin devamı için kullanılır.

Fayda tokenleri, uygun şekilde yapılandırılmış ise menkul kıymet yasalarına tabi olmazlar.

Örnek vermek gerekirse Curve Finans platformu, CRV fayda tokenini piyasa yapıcıları için bir teşvik olarak kullanır.

Platform üzerinde likidite (takas) havuzlarına token kilitleyen kullanıcılar, karşılığında CRV token kazanırlar.

Başka bir örnek ise Radiant Capital protokolünü gösterebiliriz.

Platform içerisinde kullanıcılar, RDNT coini kullanmak için teşvik edilir ve likidite sağladıklarında protokolden kazanç sağlayabilir.

Ekosistemde bu nedenle kullanılan fayda tokenlerine, teşvik tokenleri ve hizmet tokenleri de diyebiliriz.

Aynı zamanda CRV ve RDNT tokenler, yönetişim tokeni olarak da görev görür. Token sahipleri proje içerisindeki değişikliklerde söz sahibi olurken oy kullanma hakkınada sahiptirler.

Güvenlik (Security) Tokenleri

Güvenlik tokenleri; hisse senetleri, tahviller, fonlar gibi sahiplik bilgilerini temsil eden ve blok zincir ağına kaydedilen aynı zamanda programlanabilen kripto varlıklardır.

Tokenler, geleneksel finans sisteminde yer alan varlıkların tokenizasyon şeklidir. Bir diğer ismi menkul kıymet tokeni olarak da isimlendirebiliriz.

Güvenlik tokenleri, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından düzenlemeye tabidir. INX projesi, SEC tarafından kayıt altına alınan ve denetlenen ilk menkul kıymet tokeni olmuştur.

Güvenlik jetonları kripto para

Menkul kıymet tokenleri, finans endüstrisi için oldukça önem taşır ancak kullanımı başlangıç aşamasındadır.

Yatırımcıların birçoğu, gelecekte blok zincir tabanlı tokenlerin kullanımı için geleneksel araçların yerini alabilir ve finans piyasalarında olay yaratacak düşüncesi içerisindedir.

Majör Kripto Para Çeşitleri

Sektördeki kripto para çeşitlerinin sayısının onbinlerce olması nedeniyle nereye yatırım yapacağınızı bilmekte zorlanabilirsiniz. Sizler için lider kripto çeşitlerini ve diğerlerinden ayıran özelliklerini kısaca özetleyelim.

Bitcoin – (BTC)

Bitcoin’in yaratıcısı, Satoshi Nakamoto isimli kişi ve grup olarak bilinir. Dünyada en çok tanınan ve yaygın olarak kullanılan merkeziyetsiz ilk kripto para Bitcoin’dir.

İşlem kayıtları birbirine bağlı bloklarda veri tabanı oluştururken madenciler, bir sonraki bloğu oluşturmak için kriptografik yöntemlerle güvenliği (POW) sayesinde sağlar. Bu sayede madenciler blok ödülü kazanır.

Bitcoin teknik verilerine bakıldığında arzının 21 milyon ile sınırlı olduğu ve bunların çoğunun dolaşımda olduğu biliniyor. İlerleyen zamanlarda Bitcoin arzının artacağı öngörülüyor.

Bitcoindeki sınırlı arz ve madencilerin enerji çıkmazı ile birleştiğinde bir çok kişi tarafından Bitcoin için dijital altın benzetmesi yapılmıştır.

Ethereum – (ETH)

Ethereum, kurucusu Vitalik Buterin tarafından geliştirilmiş akıllı sözleşme olmasının yanı sıra merkezi olmayan bilgi işlem platformudur. Aynı zamanda birçok coine altyapı sağlayan ve merkezi bulunmayan blok zinciridir.

Ethereum sınırsız bir arza sahip olsa da son zamanlarda deflasyonist bir durum içerisinde yer almaya başladı. Ethereum projesi, ilk olarak Prof of Work (POW) mekanizması ile çalışıyordu.

Merge olarak adlandırılan güncelleme sayesinde Ethereum’un hızlı, ucuz ve ölçeklenebilir olmasını hedefleyen hisse ispatı POS modeline geçildi.

Bu ağın güvenliği için Ethereum 2.0 ağına katılmak ve blok ödülü kazanmak, ETH kilitleme işlemi gerektirir.

Binance Coin – (BNB)

Global borsa Binance’in, platform içerisinde kullanılan hizmet coini olup başlangıçta işlem ücretleri için kullanılıyordu.

Borsanın büyümesi ile birlikte BNB’nin işleyişi değişiklik gösterdi ve BNB akıllı zincirine geçiş yapıldı.

Ethereum ağına alternatif olarak oluşturulan BNB akıllı zincir, düşük işlem ücreti ve hızı ile dikkatleri üzerine çekerek kripto sektöründe sık kullanılan ağ olarak yerini alan kripto para çeşitlerindendir.

Yatırımcıların birçoğu BNB akıllı zincirinin, Ethereum’dan daha az merkeziyetsiz olduğunu düşünüyor.

BNB akıllı zincir, doğrulayıcısı 56 iken Ethereum’un bir milyondan fazla doğrulayıcısı vardır.

Solana – (SOL)

Sol, Solana Foundation tarafından hızlı ve verimli ilkesiyle tasarlanmış bir blok zincir ağıdır.

Akıllı kontratları mümkün kılmak için performansı vurgulayan Rust programlama dilini kullanır. Bu sayede SOL, 65.000 TPS’ye kadar işlem hızına olanak sağlar.

SOL coin, yeni bir proje olmasına rağmen verilere bakıldığında para çeşitleri arasında 5. lider coin konumunda yer alır.

Enerji dostu olan SOL aynı zamanda deflasyonist bir politika ile token yakımı gerçekleştirir.

Ripple – (XRP)

Ripple, Labs şirketi tarafından geliştirilmiş, Network aracılığıyla fon göndermek için kullanılan iletişim protokolüdür. Kripto para çeşitleri arasında merkezi olan bir dijital paradır.

XRP, kurumsal bir şirket yapısına bağlı olması nedeniyle değerlidir. Ayrıca ödeme sistemleri sağlayan bankalar tarafından da en çok tercih edilen bir para birimidir.

Düşük maliyet ve ağın hızlı olması sebebiyle küresel işlem olanağı sağlarken bankalar ve kurumlarla partnerlik ilişkisi vardır.

Cardano – (ADA)

Cardano, Ethereum kurucu üyelerinden, Charles Hoskinson tarafından tasarlanan bir kripto paradır. Kriptografi ile güvenliği sağlanmış hızlı ve 3. nesil para çeşitlerinden biridir.

Cardano, hükümetler, kuruluşlar ve bireyler tarafından kullanılan finansal uygulamaları yürütebilen bir platformdur. Mevcut projelerin problemlerine çözüm bulmak için geliştirildi.

ADA coin, Shelley güncellemesinden sonra bir dizi özellik eklenerek akıllı sözleşme kullanımını mümkün kılmıştır.

DogeCoin – (DOGE)

Kripto para çeşitleri arasında yer alan DOGE coin, sektörün mizah amaçlı tasarlanan ilk meme projesidir.

Billy Markus ve Jackson Palmer tarafından oluşturulmuş aynı zamanda ünlü milyarder Elon Musk tarafından paylaşılmasıyla destek bulmuştur.

DOGE, kendisi de Bitcoin’nin çatalı olan Litecoin’nin çatalından oluşmuş ancak Bitcoin ve Litecoin gibi maksimum arzı yoktur. Bunun yerine Dogecoin, yıllık beş milyar sınırlı oranda ihraca sahiptir.

Dogecoin, Bitcoin gibi madencilik yoluyla üretilebilen para çeşitlerinden biridir.

Sosyal medya kültürü ile harmanlanıp büyük topluluğa hitap eden DOGE, meme coin furyası eşliğinde fiyatı 0.0002$‘dan 0.74$ tepe fiyatını görerek dikkatleri üzerine çekmiştir.

Tron – (TRX) 

TRX, Tron vakfı (Justin Sun) tarafından oluşturulmuştur. Hesaplar arası uygun işlem maliyeti ile içerik dağıtım sektörünü merkeziyetsiz hale getirmeyi amaçlayan kripto para çeşitlerindendir.

Tron, çevrimiçi oyunlar, verim çiftlikleri ve merkeziyetsiz borsalar ve daha birçok platform için tasarlandı. TRX, Ethereum tabanlı yaratılmış olmasına rağmen, TRC-20 standardına geçmiştir.

Tron ağı üzerindeki kilitli varlık miktarı, 7.863 milyar dolara ulaşması ile kripto alanındaki en büyük ikinci TVL’ye sahip kripto paradır.

Tether – (USDT)

Tether, ABD doları ile desteklenen stabil kripto para çeşitleri arasında yer alır. Bir başka ifade ile Tether, ABD dolarına eşit olup 1 Tether, 1 dolar şeklinde de tanımlanır.

Tether stabil coini, kripto para piyasasında dolar ile işlem yapmak isteyen yatırımcının işini kolaylaştırmak amacı üzerine oluşturulmuştur.

USDT şirketi, yatırımcısına her USDT’nin Tether’in rezervleri tarafından %100 desteklediğini belirtmiştir.

Tether, 1 dolara sabitlendiği için sabit coin sınıfında yer alır. Verilere baktığımızda piyasa değeri ile en yaygın kullanılan stabil coin Tether’dir.

USD Coin – (USDC)

USDC coin, mantık olarak Tether gibi çalışan 1:1 oranında ABD dolarına endekslenmiş stabil coindir.

USDC coini oluşturan Circle şirketi, blok zinciri üzerinde yer alan her USDC coin için şirketin hesaplarında 1 ABD dolarına eşdeğer varlık ile destekler.

Dünyanın en büyük varlık yöneticisi BlackRock ile ortaklık kuran Circle, buradan sağladığı fon ile desteklenirken riskleri en aza indirmeyi ve yatırımcılarına kullanılabilirlik garantisi vaad ediyor.

Chainlink – (LINK)

Chainlink, gerçek dünyada veri akışları ile iletişim kurmayı sağlayan güvenilir bir veri kaynağı olan Oracle ağıdır.

Akıllı kontratların gerçek dünya verilerine erişimini sağlayarak kontratların işlevselliğini arttırmayı amaçlar.

LINK, işlemleri yaparken de birden fazla veriyi toplayan, doğrulayan ve bir araya getiren akıllı kontratlara ileten bir düğüm modeliyle çalışır.

Örneklendirmek gerekirse merkezi olmayan kredi platformu Aave coin, verilerini hatasız ve doğru alabilmek için Link Oracle’nin sağladığı küresel veri hizmetinden yararlanır.

LINK bu özelliğiyle lider konumda varlığını sürdüren kripto para çeşitlerinden biridir.

DAI – (DAI)

DAI coin, Ethereum üzerine inşa edilen ve diğer stabil coinler gibi 1 ABD dolarına eşitlenen tarafsız stabil coindir.

Coin, diğer stabil coinlerin aksine bir ABD doları ile desteklenmek yerine Maker protokolünün onayladığı teminat ile desteklenir.

Maker protokolü merkeziyetsiz olup MakerDAO aracılığı ile MKR holderları tarafından yönetilir.

DAI’nin merkezi yapıya sahip olmaması manipüle edilmesini, sansürlenmesini önlemekte olup ayrıca transfer ücretleri düşük olması sebebiyle küresel bir ödeme aracı olarak kullanılan para çeşitlerindendir.

Uniswap – (UNI)

Uniswap, Hayden Adams tarafından kurulan, takas işlemlerinin yapıldığı DeFi platformudur.

Merkeziyetsiz borsa olarak çalışan Uniswap, Metamask ve Trust wallet gibi sıcak cüzdanlar aracılığı ile merkezi borsaya gerek kalmadan işlem yapmayı sağlar.

Para çeşitlerinden olan UNI, platformda belirlenen havuzlara likidite sağlayarak yönetim tokeni olarak karşımıza çıkmakta olup coin sahiplerine oy hakkı tanır.

Ethereum üzerine inşa edilen UNI, BNB Chain ve Polygon gibi ağlarda da işlem yapmanıza olanak tanır.

Sonuç

Kripto para sektörü, blok zincir teknolojisi ile kullanım alanlarının çoğaldığı ve globalde kullanıcı sayısının arttığı bir ekonomik model olmaya devam ediyor.

Gelişmekte olan teknolojisi sayesinde birçok kurum ve Banka tarafından onaylanan bir şablon oluştururken ihtiyaçlar doğrultusunda, coin ve token projeleri tarafında da artış yaşanıyor.

Yatırım yapacağınız para çeşitlerinin, amacını ve işleyişini bilmeniz, sizi bu piyasada iyi bir tüccar yapabilir.

Bu bağlamda yeni projelerin sunduğu avantajlardan yararlanmayı var olan projelerinde yeni özelliklerini tanıyarak, bilgi birikimi ile ve risk faktörlerini bilerek yola çıkmanız önemlidir.

Makalemizde sizler için kripto para çeşitlerini, lider projeleri, coin ve token farkını ve temelini detaylarıyla ele alarak inceledik. Başka bir yazıda tekrar görüşmek dileğiyle.

SSS

Kripto para çeşitleri nelerdir?

Yukarıda bahsettiğimiz kripto para çeşitleri dışında pek çok kripto para türü vardır. Ayrıca eğlence ile kazancı birleştiren meme coinlere de göz atabilirsiniz.

En iyi kripto hangisi?

En iyi kripto para Bitcoin’dir. Ardından Ethereum, Tether ve BNB gelir.

Referanslar