Ekonomistler: CBDC’ler Değer Deposu Olarak Tasarlanmazsa ‘Fiyasko’ Olabilirler
Yeni bir raporun iddialarına göre, merkez bankası dijital para birimlerinin (CBDC’ler) bir değer deposu haline gelmesi, “devasa bir fiyasko” olmaktan kaçınmalarına yardımcı olabilir.
Kaynak: Adobe/Сергей Шиманович
Bunlar, Almanya’daki Wuerzburg Üniversitesi‘ndeki iki ekonomi uzmanının, AB’nin Ekonomik Politika Araştırma Merkezi tarafından yürütülen bir medya kuruluşu olan VoxEU portalında yayınladıkları bulgularıydı.
İkili – Para Politikası ve Uluslararası Ekonomi profesörü Peter Bofinger ve üniversitede araştırma görevlisi ve Para Politikası ve Uluslararası Ekonomi Başkanı Thomas Haas – CBDC’leri dijital nakit ikameleri olarak görmenin büyük olasılıkla merkez bankalarının dijitalleşme amaçlarına çok az yardımcı olacağını yazdı.
Bunun yerine, “büyük ödeme hizmeti sağlayıcıları için” teminat sağlanmasına yardımcı olabilecek “değer deposu CBDC’leri” teşvik etme fikrinden söz ettiler.
Yazarlar, Çin’deki Alipay gibi e-ödeme alanının önde gelen isimlerinin “merkez bankasında mevduat tutmaları gerektiğine” dikkat çekerek, Facebook‘un Diem (eski adıyla Libra) projesinin mimarlarının CBDC’leri Diem ile “doğrudan entegre olmaya” çağırdığını eklediler, ki bu, Diem’in ağlarının “ilgili rezervleri yönetme” mecburiyetini ortadan kaldıracaktır.
Yazarlar, bunu yapmanın, merkez bankacıları tarafından organize edilen perakende ödeme sistemlerinde “büyük potansiyel” faydalar sağlayacağını da sözlerine ekledi.
CBDC’lerin “yalnız bir değer deposu olarak tasarlanması” durumunda, “sadece sahibinin ticari banka hesabında yapılan ödemeler için kullanılacağını” iddia ederek şu açıklamalarda bulundular:
“Tahsis açısından, böyle bir CBDC’nin arzı, yalnızca merkez bankaları tarafından sağlanabilen güvenli varlıklara ihtiyaç duyulmasıyla gerekçelendirilebilir (nominal olarak). Değer deposu CBDC’ye olan talep, banka mevduatı 121.000 dolardan fazla olan firmalardan ve büyük yatırımcılardan gelir ve bu, bir bankanın yeniden yapılandırılması durumunda kurtarılır.”
Bu arada, mevduat faiz oranlarının yeterince rekabetçi olması kullanıcıları CBDC’lere çekebilir.
Dahası, Bofinger ve Haas, merkez bankalarının bu değer deposu mevduatlarını açık artırmaya çıkarma seçeneğine sahip olacağını öngördü; bu, onlara “bakiyeleri üzerinde mükemmel bir kontrol sağlama yetkisi verecektir.”
Ancak ikili “şaşırtıcı bir şekilde” bu fikrin uzun vadede muhtemelen tutunacak dalı olmadığını öne sürdü.
Bofinger ve Haas, “Böyle bir CBDC’ye yüksek bir talep olabilirken, merkez bankaları bu seçenekle ilgilenmiyor gibi görünüyor, çünkü bunun bankacılık sisteminin güçlü bir şekilde aracısızlaşmasına yol açabileceğinden korkuyorlar” dediler.
Bunun yerine, Bofinger ve Haas, merkez bankacılarının CBDC’lerin bir ödeme aracı olarak kullanılacağı bir model izleyeceğini iddia etti. Bu yaklaşımın nihayetinde “dar” ve ulusal (uluslarüstü değil) yapılarından dolayı PayPal gibi mevcut ödeme çözümlerine karşı açık sınırlamaları nedeniyle beklentilerin gerisinde kalacağını tahmin ettiler.
Bofinger ve Haas sözlerini şu ifadelerle tamamladı:
“PayPal gibi başarılı ağlar, bu tür sistemlerin sisteme özgü bir para birimine ya da sisteme özgü ödeme nesnelerine bağlı olmadığını gösteriyor. Bu nedenle, merkez bankaları mevcut yaklaşımlarına sadık kalırsa, CBDC’lerin devasa bir fiyasko olma riski yüksektir. Bu, merkez bankalarının itibarı için yararlı olmak dışında her şey olabilir.”
___
Daha fazlası için:
CBDC’lerde 2021 Trendleri: Daha Fazla Pilot Test, Belki Birkaç Lansman Ancak Perakendeler İçin Değil
Fed Başkanı CBDC Yarışında ABD’nin ‘İlk Hamle Avantajının’ Çin’den Daha Güçlü Olduğunu İddia Ediyor
